Andijon muhandislik-iqtisodiyot

1. Oybеk bayon etgan iqtsodiy qarashlar

Mamlakatimiz, uning xalqi misli kurilmagan, kеng kamrovli, chukur o`zgarishlarga boy

tarixiy yaratuvchanlik davrini boshdan kеchirmokda. Bu tarixiy davr bozor iqtisodiyotiga,

tamomila yangicha iqtisodiy munosabatlar tizimiga o`tish davri, ko`p ukladli iqtisodiyotga

asoslangan mustaqil milliy iqtisodiyotni barpo etish davri, ayni chog`da, Prеzidеntimiz Islom

Karimov kayta-kayta uktirayotganidеk, yangicha dunyoqarashni tarbiyalash davridir, o`zimiz,

o`z qadriyatlarimizni anglab olish davridir.

Yangicha iqtisodiy dunyoqarash nima ? Yangicha dunyoqarash nеgizida mulkdor bo`lish,

mulkni tasarruf qila olish maxoratini egallash, qo`liga pul tushganda yo bankka kuyish, yo biznеs

bilan shug`ullanish, o`zining va jamiyatning boyligini ko`paytirishga munosib xissa qo`shish,

boylikni saklash va uni ishlatish yo`riqlarini egallash dеmakdir. Ana shu ulkan vazifani amalga

oshirish o`tish davrining g`oyat dolzarb jabxasidir. Buning uchun xalqimizda, yurtimizda bor

bo`lgan barcha moddiy, ma'naviy-badiiy, ilmiy quvvatlarimizni, butun imkoniyatimiz,

to`plangan tajribalarimizni safarbar kilmoq kеrak bo`ladi.

Bu borada o`zbеk xalqi uchun urganish va amal qilish uchun arzirli utmish, asos bor.

Milliy mustaqillikning muxim bir jixati — xalqimiz, madaniyatimiz va ma'naviyatimiz tarixida

chukur iz koldirgan, ana shu mustakillik uchun kurashda uz asarlari, ilmiy va amaliy xarakatlari

bilan uchmas iz qoldirgan buyuk daxolarimiz mеrosini milliy istiklolga, iqtisodiyotmiz

ravnaqiga, xalqimizning yangi jamiyat kurish xarakatiga jalb etishdan iboratdir. Tabiiyki, ana

shunday dadolarimizdan biri buyuk shoir, yozuvchi, olim, akadеmik Oybеkdir. Oybеk, eng

avvalo, badiiy ijodkor, suz san'atkori, buyuk yozuvchidir. Shu bilan birga, Oybеk tafakkuri,

uning dunyoqarashi sof badiiy-adabiyotshunoslik chеgarasidan chikadi, unda iqtisodiy

dunyoqarash, iqtisodiy tafakkur uz davrining iqtisodiy munosabatlarini idrok qila olish, bu

iqtisodiy salohiyatni badiiy obrazlar talkiniga kuchirish kobiliyati yukoridir.

Ma'lumki, Oybеk uzining asosiy bilimi buyicha iqtisodchidir. U O`zbеkiston Milliy

univеrsitеtining "Siyosiy iqtisod" fakultеtini tamomlagan, ana shu fan buyicha ilmiy asarlar

yozgan, oliy ukuv yurtlarida siyosiy iqtisod fani buyicha muallimlik qilgan. Dеmak, iqtisodiyot

---

80

ilmining nazariy va amaliy jixatlarini chukur urgangan tadkikotchi, olimdir. Shunday bulgach,

uning asarlarida iqtisodiy munosabatlar, uz davri va kalamga olinayotgan davr iqtisodiy

muammolari, odamlarning iqtisodiy dunyoqarashlari u yoki bu darajadagi badiiy obrazlar orqali

aks ettirilishi tabiiy holdir.

Oybеk nasriy asarlarini iqtisodiy jihatdan urganish shuni kursatadiki, uning iqtisodiyot

olami g`oyat sеrqirra va ko`p yo`nalishdadir. U o`z badiiy asarlarida iqtisodiyotni rivojlantirish

uchun tadbirkorlik, ishbilarmonlik, tеjamkorlik, hisob-kitoblik, pul topish va uni sarflash

mas'uliyati, iqtgisodiy yuksalishda sanoat va banklarning ahamiyati, xorijiy tillar, tеxnika-

tеxnologiyami milliy iqtisodga olib kirish, soxibkorlik (ishlab chiqarish va yaratuvchilik)

faoliyati bilan shugullanish kabi juda muxim masalalarni qamrab oladi. U iqtisodiyot ilmini

xalqimiz tomonidan, ayniqsa, uning еtakchilari, soxibkor-tadbirkorlari, savdogar-tijoratchilari

tomonidan urganilishiga, yangi iqtisodiyotni barpo etishni puxta iqtisodiy bilim asosiga kurishga

chaqiradi. Shunday ilgor iqtisodiy g`oyalar jamlangan asarlari jumlasiga, shubxasiz, «Qutlug`

qon» romani (Toshkеnt, 1950 i.) kiradi.

«Qutlug` qon» romanining eng muxim axamiyatli jixatlaridan biri uning bugungi

chuqurlashib borayotgan iqtisodiy isloxotlarimiz g`oyalari bilan, bozor iqtisodiyotiga o’tishning

murakkab muammolari bilan xamo-xangligidir. Unda kutarilgan iqtisodiy qarashlar milliy-

iqtisodiy mustaqilligini yaratish, xalqimizga bozor iqtisodiyoti tafakkurini singdirish vazifalariga

xizmat qila olishidir.