Andijon mashinasozlik instituti texnologik jarayonlar boshqaruvi va kompyuter tizimlari fakulteti

9.2. Impuls-faza boshqaruv tizimi elektr sxemasini ishlab chiqish
Hozirgi vaqtda tiristorlarni boshqaruvchi impuls-faza boshqaruv tizimlari asosan vertikal tipda tapyyorlanadi. UKE-L-3101 elektr yuritmasining boshqaruv sxemasidan foydalanamiz (2 ilova).
Impuls-faza boshqaruv tizimsi uzluksiz boshqaruvchi signalU_UPRni kuch tiristorlarini boshqaruvchi toʻg‘riburchakli impulьslar ketma-ketligiga oʻzgartirish uchun moʻljallangan. Bu impulslarning kengligi yetarli darajada katta va oʻnlab elektr gradusgacha yetishi mumkin. Ularni kichik gabaritli mohiyatan oʻchiruvchi impulьs transformatori orqali, uni yuqori chastotali toʻldiruvchi qoʻllaniladi, bu koʻrilayotgan qurilmalarda 20...50 kGtschastotali impulьslar bilan toʻldiriladi. Uch fazali koʻprik sxemali boshqaruv uchun yana bitta qobiliyatni koʻzda tutish kerak. Bu sxemaning ishlash qobiliyatini barcha mumkin boʻlgan rejimlarda ta’minlash uchun har bir tiristorning boshqaruvchi elektrodiga davr ichida 60 elektr gradusga siljigan ikkita boshqaruv impulsi uzatish kerak.Bayon qilinganiga mos ravishda uch fazali koʻpriksimon toʻg‘rilagichning boshqaruvchi kuchlanishlari 9.5 rasmda koʻrsatilganidek koʻrinishga ega boʻladi. Mazkur diagrammani realizatsiya qilish uchun quyidagi ish algoritmi taklif etilishi mumkin: birinchi impuls oʻz kanalida shakllantiriladi, ikkinchisi esa boshqa guruh tiristori kanalidan olinadi fazalar ishlashi boʻyicha ilgarigi guruh (anod guruhi yoki katod guruhi).
UKE-L-3101-da ─ turli guruhlar (anod va katod guruhi)dagi uchta aynan bir xil faza-boshqaruv bloklari (BFU)dan bittasida bir fazadagi ikkita tiristorlar uchun boshqaruvchi impulьslar shakllantiriladi. BFUning struktura sxemasi 9.3 rasmda keltirilgan. BFU oʻz ichida quyidagi funktsional uzellardan tuzilgan:
─ sinxronizatsiya uzeli (Sinxr),
─ yoyish signali generatori (arrasimon kuchlanish generatori) ─ GPN,
─ integral rostlagich (struktura sxemasida koʻrsatilmagan),
─ komparator (Komp),
─ davomlilikni shakllantiruvchi (FD),
─ taqsimlagichlar (Raspr),
─ chiqish impulьslarini kuchaytirgich-shakllantiruvchi (UF).