Andijon mashinasozlik instituti “sanoat ishlab chiqarishni tashkil etish” kafedrasi “buxgalteriya hisobi”

Xarajatlarning asosiy me’yori – uzoq muddat ichida o’zgarishsiz qoladigandoimiy xarajatlar.
Xarajatlarni aralash hisobga olish tizimi – ushbu tizimda xarajatlarning me’yoriy hisobini yuritishning ikkita usuli qo’llaniladi.
Xarajatning bahosi – ishlab chiqari lgan mahsulotning tannarxiga asoslangan baho. Ushbu baho rentabellik bo’sag’asini o’rnatish uchun qo’llaniladi.
Xarajatlarni baholash usuli – xarajatlarning tarkibi “har xil maqsadlar uchun har xil tannarx“ shartida aniqlash usuli. Ya’ni, muqobil xarajatlar, me’yoriy xarajatlar va qisman xara-jatlarning hajmiga asosan hisoblangan to’liqtannarx.
Xarajatlarni boshqarishning me’yoriy tizimi – xarajatlar-ning tasdiqlangan me’yorlariga asosan rejalashtirish, ishlab chi-qarishga materiallar va hom ashyoni chiqarishni me’yorlashtirish, ichki hisobotlarni tuzish, mahsulotlarni, xizmatning tannarxini kalьkulyatsiya qilish , iqtisodiy tahlil va nazoratni amalga oshi-rish bo’yicha bajarilgan ishlar.
Xarajatlarning buyumlar bo’yicha me’yori – ishlab chiqari lgan buyumlar bo’yicha sarflanadigan moddiy va mehnat sarflarining chegaralanishini bildiradigan ko’rsatkich.
Xarajatlarning detallar bo’yicha me’yori – ishlab chiqarishda ishlov berilayotgan detallarning ayrim turlariga tegishli muo-malalar bo’yicha o’rnatilgan me’yorlarni umumlashtirish natija-sida olingan ko’rsatkich.
Xarajatlarning joriy me’yori – ishlab chiqarishning reja-lashtirilgan samaradorligini ta’minlash maqsadida qisqa muddat ichida sarflanadigan xarajatlar.
Xarajatning ideal me’yori – ishlab chiqarishning ideal sharoi-tida faoliyat ko’rsatish uchun sarflanadigan minimal (eng kam) xarajat.
Xarajatlarni yig’ish tizimi – sarflarni ma’suliyat markazlari bo’yicha yig’ish va ushbu markazlarda ishlab chiqari lgan mahsulot (ish, xizmat)ning turlariga taqsimlash tizimi.
Xarajatlarning muomalalar bo’yicha me’yori – sub’ektning faoliyati jarayonida sodir bo’ladigan har bir muomala bo’yicha sarf-larning o’rnatilgan me’yori.