Аndijоn mashinasozlik instituti «Materialshunoslik va yangi materiallar teхnologiyasi» kаfеdrаsi

4-rasm.model o’rnatiladigan taxtalar

Quymakorlikning eng ko’p tarqalgan usullaridan biri bir marta quyma olishga yaroqli qum-tuproq qoliplariga quyish xisoblanadi. Bu usul bilan quymalarning 85% ga yaqini olinadi.

2.Quymani olish tartibi
1. Qolip materiali tayyorlanadi. Qolip tayyorlanadiganjoyga model taglik taxtasi 1 ni gorizontal qilib ko’pilib, unga model 2 quyiladi, unga esa qolipga metall kirituvchiquyish sistemasi modeli 2 biriktiriladi (5-rasm,a).
2. Model taglik taxtasiga pastki opoka 3 o’rnatiladi. Keyin yupqa qilib qum kukuni, uning sirtiga 10-15 mm qalinlikda qoplama material solinib, so’ngra opoka to’ldirgichmaterial 3^´ bilan to’ldirilgach, shibba 4 bilan shibbalanadi. Opoka zixidagi ortiqcha material chizg’ich 9 bilan sidirib tashlanadi. Qolip materialining gaz o’tkazuvchanligini yaxshilash maqsadida uning bir necha joyida six sim 4 bilan kichik teshiklar ochiladi (5-rasm,b).
3. Opoka ikkinchi taglik taxta bilan yopilib, ularni birgalikda 180°C ga burib, tekis joyga qo’yamiz, ustidagi model taglik taxtasini olamiz. Keyin pastki opokaga ustki opoka o’rnatib, ularni o’zaro shtirlar 6 bilan mahkamlaymlanadi. So’ngra qolipga metall kirituvchi quyish sistemasi elementi modeli 2 ga shlak tutgich modeli 7, unga esa stoyak modeli 7' ni biriktiramiz, ustki opokani ham pastki opoka singari qolip materiallari bilan to’ldirib shibbalaymiz, ortiqcha materiallarni sidirib tashlab, gaz chiqarish teshiklari ochamiz (5- rasm, e va g).
4. Stoyak modeli atrofini andava bilan o’yib, metall quyish kosachasi ochamiz. Keyin ehtiyotlik bilan stoyakni tortib olamiz.
5. Opokalardan shtirlar olinib, keyin ustki opokani ko’tarib, 180°C ga aylantirib tekis joyga qo’yamiz, undan ehtiyotlik bilan shlak tutgich modelini ajratib olamiz. Keyin xuddi shu tarzda pastki opokadan qolipga metalni kiritish modeli 2' va quyma modeli 2 ni ajratib olamiz (5- rasm, d).
6. Qolipga metall kiritish yo’llari kuzatilib, yaroqliligiga ishonch hosil etilgach, pastki opokadagi qolipning yarim pallasidagi bo’shliqdagi o’z tayanch joyiga sterjen 10 o’rnatiladi. Keyin pastki opokaga ustki opoka ehtiyotlik bilan quyilib, qolip yig’ilgach opokalar yana shtirlar bilan mahkamlanadi (5-rasm,e).
7. Qolipga cho’michda keltirilgan metall quyiladi, metall qotgach quyma ajratib olinadi (5-rasm, z).
8. Quymadan quyish sistemasi metali ajratilib, so’ngra quyma tozalanadi va sifati ko’zdan kechiriladi (5-rasm, i).