Andijon mashinasozlik instituti "mashinasozlik texnologiyasi"

Siklonning lugaviy ma’nosi nima va uning ixtirochisi kim?

«Siklon» - yunon so’zidan olingan bo’lib, «aylanma harakat» demakdir. Siklon 1886 yilda nemis ixtirochisi M.S.Mard tomonidan yaratilgan.

Siklon changli havoni qattiq chang zarrachalardan markazdan kochma kuchlar ta’sirida tozalaydigan qurilmadir. Siklon ham chang cho’ktirish kameralaridek quruq chang ushlagichlar guruhiga kiradi.

Siklonning asosiy qismlari va ishlash printsipini tushuntirng?

Siklon silindrik va konussimon qismlaridan iborat bo’lib unga changli havo oqimi tangentsial yunalishda 20-25 m/s tezliki bilan kiradi. (5 rasm).
Тозаланган ҳаво


Чангли ҳаво


чанг

5-расм. Цилиндирли циклон

\
Чангли ҳаво
чанг
6-расм. Конусли циклон
CHangli havo oqimidagi qattiq chang zarrachalari siklonning ichki devoriga urilib, pastga karab spialsimon aylanma harakatini davom ettiradi. CHang zarrachalari devorga urilganda, o’z ginetik energiyalarining bir qismini devorga beradi. Natijada ularning tezligi pasayib ogirlik kuchlari ta’sirida pastga tushadi. CHangli havo oqimining spiralsimon aylanma harakatlanishi markazdan kochma kuchlar ta’sirida paydo bo’ladi.


mv²
F
R
bu yerda m- chang zarrachalarining massasi, kg.
V- changli havo oqimining tezligi, m/s. R- siklonning radiusi, m.
Mana shu markazdan kochma kuchlar ta’sirida changli havo oqimidagi qattiq chang zarrachalari ukdan siklonning ichki devori tomon harakat qiladilar.
Siklonning pastki konussimon qismida (6-rasm) esa, changdan ajralgan havo oqimi inertsiya bilan aylanma spiralsimon harakatini davom ettirib, yuqoriga ko’tariladi. Natijada tozalangan havo markaziy quvur orqali siklondan chikib ketadi.
Tuzilishiga karab, siklonlar 2 – xil bo’ladi. 1.Silindrli siklonlar (5-rasm)

Тоза ҳаво


чанг
Чанги хаво

2.Konusli siklon (6-rasm)
Тоза ҳаво

Чангли хаво