Andijon Mashinasozlik Instituti Mashinasozlik texnologiyasi fakulteti “Iqtisodiyot” ii-kurs k-65-20 guruhi talabasi Yunusov Murodjonning “Statistika” fanidan tayyorlagan taqdimoti

Andijon Mashinasozlik Instituti Mashinasozlik texnologiyasi fakulteti “Iqtisodiyot” II-kurs K-65-20 guruhi talabasi Yunusov Murodjonning “Statistika” fanidan tayyorlagan taqdimoti

Korrelyatsion-regression tahlil

O’zaro bog’lanishlarni o’rganishda eng keng qo’llaniladigan metodlardan biri korrelyatsion-regression tahlildir.

Regression tahlil omil belgi(lar) va natijaviy belgi orasidagi bog’liqlikning analitik ifodasini aniqlash uchun qo’llaniladi.

Korrelyatsion tahlil omil belgi(lar) va natijaviy belgi orasidagi bog’liqlik zichligini aniqlash uchun qo’llaniladi.

Bu erda : u va x - regressiya tenglamasining o’zgaruvchilari; a0 va a1 - regressiya tenglamasining parametrlari

Omil va natijaviy belgi orasidagi bog’liqlik analitik fodalanishiga ko’ra quyidagi ko’rinishda bo’lishi mumkin:

Korrelyatsion (yoki noto’liq) bog’lanishda omil belgining har bir qiymatiga natijaviy belgining aniq qiymati emas, balki har xil qiymatlari mos keladi.

Korrelyatsion (yoki noto’liq) bog’lanishda omil belgining har bir qiymatiga natijaviy belgining aniq qiymati emas, balki har xil qiymatlari mos keladi.

Analitik ifodalarning ko’rinishiga qarab bog’lanishlar ikki turga, ya’ni: to’g’ri va egri chiziqli bog’lanishlarga bo’linadi.

To’g’ri chiziqli bog’lanishda omil belgining o’zgarishi bilan natijaviy belgining o’zgarishi bitta yo’nalishda bo’ladi, ya’ni omil belgi oshib borsa, natijaviy belgi ham oshib boradi va aksincha.

Egri chiziqli bog’lanishda esa, omil belgining o’zgarishi bilan natijaviy belgi ma’lum bir vaqtgacha u bilan parallel o’zgarib boradi, ma’lum bir nuqtaga etgandan so’ng natijaviy belgining o’zgarish yo’nalishi o’zgara boshlaydi. Demak, ular o’rtasidagi bog’liqlik doimiy emas.

Egri chiziqli bog’lanishda esa, omil belgining o’zgarishi bilan natijaviy belgi ma’lum bir vaqtgacha u bilan parallel o’zgarib boradi, ma’lum bir nuqtaga etgandan so’ng natijaviy belgining o’zgarish yo’nalishi o’zgara boshlaydi. Demak, ular o’rtasidagi bog’liqlik doimiy emas.

O’zaro bog’lanishlarni o’rganishda qo’llaniladigan usullar: parallel qatorlarni solishtirish, balans metodi, statistik guruhlash, grafiklar, dispersion tahlil, korrelyatsion-regression tahlil.

Foydalanilgan adabiyotlar ro'yhati

• Abdullayev Y. Statistika nazariyasi: Darslik. —Toshkent: “O’qituvchi” 2002-yil
• “Statistika” fanidan O’quv uslubiy majmua. Andijon 2019-yil

E’tiboringiz uchun rahmat