Andijon mashinasozlik instituti huzuridagi

TO‘G‘RI CHIZIQ KESMASINI PROYEKSIYALASH
Fazoda to‘g‘ri chiziq cheksizdir. To‘g‘ri chiziqning bo‘lagi kesma deyiladi. Agarda nuqta to‘g‘ri chiziqqa tegishli bo‘lsa, u holda nuqtaning proyeksiyasi shu to‘g‘ri chiziqning proyeksiyasiga tegishli bo‘ladi (2.7-chizma).

28

Kesmaning proyeksiyasini hosil qilish uchun, uning eng chekka nuqtalarining proyeksiyasi berilishi kerak.

2.7-chizma. 2.8-chizma.

To‘g‘ri chiziq kesmasining H, V,W tekisliklarga nisbatan holatlari

Agar to‘g‘ri chiziq kesmasi proyeksiya tekisligiga perpendikular bo‘lsa, uning proyeksiyasi nuqta bo‘ladi (2.8-chizma).

Agar to‘g‘ri chiziq kesmasi proyeksiyalar tekisligiga parallel bo‘lsa, u shu tekislikka haqiqiy kattalikda – uzunligida proyeksiyalanadi (2.9-chizma).
Agar to‘g‘ri chiziq kesmasi proyeksiyalar tekisligiga nisbatan og‘ma joylashgan bo‘lsa, u holda u shu tekislikka haqiqiy kattalikdan kichik bo‘lib, qisqarib proyeksiyalanadi (2.10-chizma).

2.9-chizma. 2.10-chizma. Gorizontal, frontal, profil proyeksiyalar tekisligiga nisbatan og‘ma

joylashgan to‘g‘ri chiziq kesmasiga umumiy vaziyatdagi to‘g‘ri chiziq deyiladi (2.11-chizma).
29

2.11-chizma.
Gorizontal proyeksiyalar tekisligiga parallel bo‘lgan to‘g‘ri chiziq kesmasiga gorizontal to‘g‘ri chiziq yoki gorizontal deyiladi (2.12-chizma).
Frontal proyeksiyalar tekisligiga parallel bo‘lgan to‘g‘ri chiziq kesmasiga frontal to‘g‘ri chiziq yoki frontal deyiladi (2.13-chizma).
Profil proyeksiyalar tekisligiga parallel bo’lgan to‘g‘ri chiziq kesmasiga profil to‘g‘ri chiziq yoki profil deyiladi (2.14-chizma).

2.12-chizma. 2.13-chizma. 2.14-chizma.

Gorizontal proyeksiyalar tekisligiga perpendikular bo‘lgan to‘g‘ri chiziq kesmasiga gorizontal proyeksiyalovchi to‘g‘ri chiziq deyiladi (2.15-chizma).

Frontal proyeksiyalar tekisligiga perpendikular bo‘lgan to‘g‘ri chiziq kesmasiga frontal proyeksiyalovchi to‘g‘ri chiziq deyiladi (2.16-chizma).
Profil proyeksiyalar tekisligiga perpendikular bo‘lgan to‘g‘ri chiziq kesmasiga profil proyeksiyalovchi to‘g‘ri chiziq deyiladi (2.17-chizma).

30

2.15-chizma. 2.16-chizma. 2.17-chizma.