81
O’ZBЕKISTON RЕSPUBLIKASI OLIY VA O’RTA
MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI
ANDIJON MAShINASOZLIK
INSTITUTI
„HAYOTIY FAOLIYAT XAVFSIZLIGI“
KAFЕDRASI
H.M.Qodirov
E k o l o g i y a
fanidan
UMUMIY SAVOLLAR
ANDIJON-2020
82
1. Ekologiya kursining predmeti.
2. Ekologiya kursining asosiy vazifalari.
3. Ekologiya kursining boshqa fanlar bilan aloqasi.
4. Ekologiya kursining ilmiy tadqiqot usullari.
5. Energiyaning saqlanish qonuni yoki xarakat qonuni xaqida tushuncha.
6. Vaqtni tejash qonunining moxiyati.
7. Tabiatni ustunligi tamoilining moxiyati.
8. Tabiatdan foydalanishni ijtimoiylashtirish tamoilining moxiyati.
9. Ishlab chiqarishni ekologiyalashtirish tamoilining moxiyati.
10. Ekologiya so’zining ma’nosi va uning fanda qo’llanilishi.
11. Ekologik omillar xaqida tushuncha.
12. Tirik organizmlarning yashash muxiti xaqida tushuncha.
13. O’bekiston Respublikasida ekologik axvol qanday?
14. O’zbekiston xududidagi yerlarning ekologik axvoli qanday?
15. O’zbekiston xududidagi suv xavzalarining ekologik axvol qanday?
16. Insonlarni ishlab chiqarish faoliyati tabiatga qanday ta'sir ko’rsatadi?
17. Atrof muhitga necha xil chiqindi tashlanadi?
18. Antropogen omil xaqida tushuncha.
19. Biotsenoz xaqida tushuncha.
20. Ashyoviy chiqindilarga nimalar kiradi?
21. Atmosferani ifloslantiruvchi chiqindilar tartibiga nimalar kiradi?
22. Atmosferaga ko'p miqdorda chang tushishi qanday oqibatlarga olib keladi?
23. Suv xavzalarini ifloslanishi qanday okibatlarga olib keladi?
24. Energetik chiqindilarga nimalar kiradi?
25. Tabiiy resurslar xaqida tushuncha.
26. Tabiiy resurslarning foydalanilishga ko’ra tasnifi.
27. Rekreatsion resurslar xaqida tushuncha.
28. Ikkilamchi resurslar xaqida tushuncha va uning atrof-muxit muxofazasi bilan
bog’likligi.
29. Rekultivatsiya xaqida tushuncha.
30. Atmosfera va uning yerni termik rejimiga ta’siri.
31. Atmosferaning tarkibi va uning tirik organizmlar xayotidagi axamiyati.
32. Gaz mutanosibligini saqlashning axamiyati.
33. Atmosferaning ifloslanishi deganda nimani tushunasiz?
34. Atmoferaning tabiiy ifloslanishi xaqida tushuncha.
35. Atmosferani tabiiy ifloslanishining salbiy va ijobiy tomonlari xaqida tushuncha.
36. Atmosferaning sun’iy ifloslanishi xaqida tushuncha.
37. Atmosferani sun’iy ifloslanishining iqtisodiy zararlari.
38. Ozon qatlamining yupqalashuvi (emirilishi) va uning salbiy oqibatlari.
39. Shaxar iqlimi xaqida tushuncha.
40. Atmosferani ifloslanishini global oqibatlari.
41. Atmosferani ifloslanishining qishloq xo’jaligiga salbiy ta’siri.
42. Atmosferani ifloslanishining sanoat ishlab chiqarishga salbiy ta’siri.
43. Atmosferani ifloslanishining insonlar salomatligiga salbiy ta’siri va uning
iqtisodiy zarari.
44. Atmosferani muxofaza qilishga qaratilgan tadbirlar.
45. Atmosferani muxofaza qilishning iqtisodiy samaradorligi xaqida tushuncha.
46. Dunyo suv resurslari va uning tarkibi.
47. Suvning tabiatda va insonlar xayotidagi axamiyati.
83
48. Dunyo chuchuk suv zaxiralarining geografik taqsimlanishi.
49. Chuchuk suv yetishmasligining asosiy sababalari.
50. Suv manbalarini ifloslantiruvchi asosiy omillar.
51. Ichki suv xavzalarini ifloslanishining salbiy oqibatlari.
52. Dunyo okeanining ifloslanishi va uning salbiy oqibatlari.
53. Suv manbalarini muxofaza qilishga qaratilgan tadbirlar.
54. O’zbekistonda suv resurslaridan to’g’ri foydalanish borasida ko’rilayotgan
tadbirlar.
55. Orol va Orolbo’yi muammosini keltirib chiqarish sabablari.
56. Orol va Orolbo’yi muammosini xal etishga qaratilgan tadbirlar.
57. Orol dengizi muammosini xal etishga qaratilgan ilmiy loyixalar.
58. Tabiat va insoniyat xayotida tuproqning o’rni.
59. Tuproq deb nimaga aytiladi va u qanday xosil bo’ladi.
60. Tuproq eroziyasi nimaga aytiladi?
61. Tuproqning tabiiy (geologik) eroziyasi va uning tezligi xaqida tushuncha.
62. Tuproqning sun’iy (tezlashtirilgan) eroziyasi xaqida tushuncha.
63. Yer shari xududlari bo’yicha tuproq eroziyasining xolati.
64. Suv eroziyasi va unga qarshi kurash tadbirlari.
65. Shamol eroziyasi va unga qarshi kurash tadbirlari.
66. Tuproq eroziyasining xosildorlikka ta’siri.
67. Eroziyaga qarshi agrotexnik tadbirlar.
68. Rejali iqtisodiyot davrida O’zbekistonda tuproq resurslaridan foydalanishda yo’l
qo’yilgan asosiy kamchiliklar.
69. Tuproqning ifloslanishi xaqida tushunsa.
70. Ekologik faktorlar nima va ularning turlari nechta?
71. Qanday o’zgarishlar antropogen o’zgarishlar deb ataladi?
72. Antropogen o’zgarishlarning turlari va formalari.
73. Atrof muhitni muxofaza qilishning nechta yo’nalishi bor?
74. Tuproqning ifloslanishining salbiy oqibatlari.
75. Tuproqni toza saqlash tadbirlari xaqida tushuncha.
76. Yashil o’simliklar yerdagi ozuqa va kislorodning asosiy manbai ekanligi.
77. Yer sharida O’rmon zaxiralarining taqsimlanishi.
78. O’rmon resurslarini qisqartirishning salbiy oqibatlari.
79. Atrof muhitni muxofaza qilish bilan shug’ullanuvchi Qanday tashkilotlarni bilasiz?
80. Tabiatni muxofaza qilish davlat qo’mitasi qachon tashkil qilingan va u qanday
vazifalarni bajaradi?
81. YuNEP - nima? Uning faoliyati nimalardan iborat?
82. O’simliklar dunyosini muxofaza qilishga qaratilgan tadbirlar.
83. O’zbekistonning O’rmon fondi va uning xalq xo’jaligidagi axamiyati.
84. Biosfera nima?
85. Biosfera haqidagi ta'limotni kim va qachon yaratgan?
86. Biosfera nechta qismdan tashkil topgan?
87. Biosferaning tarkibiga nimalar kiradi?
88. Biosferaning funktsiyalari nimalardan iborat?
89. Moddalarning aylanma xarakati qaysi mikroorganizmlar guruxi ishtirokida amalga
oshiriladi?
90. Chiqindisiz texnologiyalarni yaratishning nechta printsiplari bor?
91. Issiqlik elektrostantsiyasida qanday tur chiqindilar xosil bo'ladi va ulardan qanday
foydalaniladi?
92. ITT davrida foydali qazilmalarga talabning ortishi ob’ektiv ekanligi.
93. Ayrim foydali qazilmalarning tugash xavfi.
84
94. Jaxonda mineral resurslaring yetishmaslik xavfini kamaytirish uchun qanday
vazifalarni bajarish kerak.
95. Tabiiy resurs nima? U necha xil sinflanadi?
96. Resurslar tabiiy jixatdan qanday sinflanadi?
97. Resurslar tugallanish darajasiga binoan qanday sinflanadi?
98. Resurslar iktisodiy jixatdan qanday sinflanadi?
99. Insoniyat oldida qanday muammolar mavjud?
100. Xom ashyodan qanday foydalanilmoqda?
101. Energetik resurslarga nimalar kiradi?
102. Foydali qazilmalarni qazib olish jarayonidagi kamchiliklar.
103. Mineral boyliklarni tashish jarayonidagi asosiy kamchiliklar.
104. Rudadan foydali elementlarni ajratib olish jarayonidagi asosiy kamchiliklar.
105. Rudadan kom’leks (majmua) foydalanish xaqida tushuncha.
106. Kelajakning asosiy energiya manbai xaqida tushuncha.
107. Foydali qazilmalardan to’g’ri foydalanishga qaratilgan tadbirlar.
108. O’zbekistonda shaxtalarni rekultivatsiya qilishning xolati.
109. Foydali qazilmalarni ochiq usulda qazib olishning tabiiy xududiy kom’leksga
salbiy ta’sirini tushuntiring.
110. Qanday ekologik toza energiya manbalarini bilasiz?
111. Oziq-ovqat yetishmasligi muammosini kelib chiqish sabablari nima?
112. Oziq-ovqat bilan ta'minlashning qanday yo’llarini bilasiz?
113. Resurslardan oqilona foydalanishning qanday tamoyillari bor?
114. Monitoring nima va uning necha xil turi bor?
115. Atmosfera xavosini changdan necha xil usul bilan tozalanadi?
116. Gravitatsiya va inertsiya usuli bilan qanday chang tozalanadi?
117. Xo'llash usuli bilan qanday chang tozalanadi?
118. Necha xil filtrlarni bilasiz va ular qachon qo’llaniladi?
119. Elektrofiltrlarda qanday chang tozalanadi?
120. Tovush va ultra tovush yordaminda qanday chang tozalanadi?
121. O’zbekistonning «Tabiatni muxofaza qilish to’g’risida» gi qonuni.
122. «Kizil kitob», «Yashil kitob» va «Qora kitob» xaqida tushuncha.
123. Tabiatni muxofaza qilish borasida xalqaro kelishuvning zaruriyati.
124. «Inson va biosfera» xalqaro datsurining moxiyati.
125. Tabiatni muxofaza qilish muamolarini o’rganish va xal qilishdagi xalqaro
xamkorlik.
126. Dunyoning eng muxim ekologik muammolari.
127. Markaziy Osiyo davlatlarining «Tabiatni muxofaza qilish» soxasidagi xamkorlik.
128. «Ekosan» xalqaro ekologiya va salomalik jagarmasi xaqida tushuncha.
Do'stlaringiz bilan baham: |