Andijon mashinasozlik instituti ―gumanitar fanlar‖ kafedrasi ―O‘zbekiston tarixi‖ fanidan

Ikkinchi rejada quyidagi tarixiy faktlarga e‘tibor berish lozim. Harbiy vaziyat front orqasini mustahkamlash yuzasidan shoshilinch chora-tadbirlar ko‘rishni talab qildi. Xalq xo‘jaligini qayta ko‘rib, harbiy izga tushirish umumiy dasturning tarkibiy qismi bo‘ldi. O‘zbekiston iqtisodiyoti ham harbiy vaziyatdan kelib chiqib, zudlik bilan front manfaatlariga bo‘ysundirildi. Respublika sanoat korxonalari urush boshlanishi bilanoq qayta qurilib, mudofaaga zarur maxsulotlar ishlab chiqarishga o‘tkazildi. Katta yoshdagilar uchun ish kuni olti kunlik ish xaftasida 11 soatgacha uzaytirildi. Aslida ish kuni 12-14 soatga cho‘zilardi. Ta‘tilga chiqish bekor qilindi. Bu hol ishchi- xizmatchilar sonini ko‘paytirmasdan turib ishlab chiqarish quvvatlari hajmini taxminan 1,3 ga oshirish imkonini berdi. Ishchi kuchining yetishmasligi natijasida idora xizmatchilari, uy bekalari, o‘quvchilar ishlab chiqarishga jalb etildi. 1941 yil dekabrda harbiy korxonalarning barcha xodimlari safarbar, deb e‘lon qilindi va mazkur korxonalarga biriktirib qo‘yildi. Kadrlar, xom ashyo, ishlab chiqarish vositalari tanqisligiga qaramasdan 1941 yil dekabrdayoqrespublikadagi 30 ga yaqin korxona mudofaa uchun mahsulot bera boshladi. Korxonalarda front brigadalari nomini olgan brigadalar tuzila boshladi, dastlab oktyabrda ―Tashselmash‖ zavodida tashkil etilgan bo‘lsa, 1942 yil boshlarida ularning soni 1,5 mingga yetgan. 1942 yil o‘rtalariga kelib xalq xo‘jaligini qayta qurib, harbiy izga o‘tkazish O‘zbekistonda asosan oxiriga yetkazildi. Urushning og‘ir yillarida o‘zbek xalqining asosiy ma‘naviy-ahloqiy xususiyatlari, uning insonparvarligi yorqin namoyon bo‘ldi, ya‘ni yurtboshimiz aytganlaridek ―tarixning o‘yiniham, omonsizjangu jadallar ham, tabiiy ofatlar va ochlik ham xalqimizning insoniylik tabiatiga dog‘ tushira olmadi‖.