Andijon mashinasozlik instituti «elektrotexnika» fakulteti

3.3 Uyg’otish usuliga ko`ra o`zgarmas tok motorlarini sinflarga bo`lish.
O`zgarmas tok mashinalari uyg’otish chulg’amining qanday tok bilan ta`minlanganligiga qarab, mustaqil uyg’otishli va o`z–o`zidan uyg’otishli generatorlar bo`ladi. O`yg’otish chulg’amining yakorga ulanish usuliga qarab, a) ketma – ket uyg’otishli, b) parallel uyg’otishli, v) aralash uyg’otishli o`zgarmas tok mashinalariga bo`linadi. Ular printsipial sxemalarda quyidagicha ko`rsatiladi (46-rasm)

46-rasm: Uyg’otish chulg’amini ulanishi bo`yicha doimiy tok matorlarini turlari
a) tashqi manbaaadan uyg’otishli, b) ketama – ket uyg’otishli, v) parallel uyg’otishli,
g) aralash uyg’otishli.
1.Mustaqil uyg’otishli o`zgarmas tok mashinalarida elektromagnitlarning chulg’amlari tashqi o`zgaruvchan tok manbaaidan, masalan akkumuliyatorlar batareyasidan energiya bilan ta`minlanadi.
2. O`z – o`zidan uyg’otishli mashinalarga tok mashinaning yakor chulg’amidan keladi.
O`zgarmas tok mashinalari hamma elektr mashinalari singari magnit induktsiya prinsipiga asosan ishlaydi: Ularda ikki hil magnit maydoni ta`sirida aylanish momenti M yuzaga keladi. Yakordagi teskari EYuK E=SnF ga teng. Shu sababli dvigateldagi E.Yu.K muvozanat tenglamasi bo`ladi