Andijon Mashinasozlik Instituti Elektrotexnika fakulteti Energiya tejamkorligi va energoavdid yo’nalishi k 96 21 guruh talabasi Panjiev Umarbekning kimyo fanidan tayorlagan slaydi

Andijon Mashinasozlik Instituti Elektrotexnika fakulteti Energiya tejamkorligi va energoavdid yo’nalishi K_96_21 guruh talabasi Panjiev Umarbekning kimyo fanidan tayorlagan slaydi.

Mavzu: Oksidlar, asoslar, kislatalar va tuzlarning olinishi, xossalari. Ishlatilishi. Moda tuzilishi. Reja: 1. Anorganik moddalarning eng muhim sifatlari. 2. Okidlar, kislatalar va tuzlar. 3. Xulosa. 4. Foydalanilgan adabiyotlar.

ANORGANIK MODDALARNING ENG MUHIM SINFLARI Kimyoviy moddalar shartii ravishda ikki toifaga bo'linadi: anorganik va organik moddalar. Organik moddalarga uglerodning birikmalari kiritiladi. Ulaming tarkibida uglerod va vodorod elementi bo'lishi shart. Anorganik moddalarga ugleroddan tashqari barcha elementlarning birikmalari kiritiladi. Uglerodning kislorodii va boshqa elementlar bilan hosil qilgan ayrim birikmalari ham anorganik moddalarga kiritiladi. Anorganik moddalarni o'rganish oson bo'lishi uchun ularni tarkibi va xossalariga qarab: oksidlar, asoslar, kislotalar va tuzlar deb ataladigan sinflarga bo'linadi.

2. Okidlar, kislatalar va tuzlar. Oksidlar Oksidlar tabiatda eng keng tarqalgan murakkab moddalardan hisoblanadi. Ularni tarkibi ikki elementdan tashkil topgan bo'lib biri kisloroddan iborat. Kislorodning barcha elementlar bilan hosil qilgan birikmalari oksidlar deb ataladi. Oksidlaming ko'pchiligi odatdagi sharoitda qattiq (metallaming barcha oksidlari; MgO, CaO, CuO va hokazo), ayrimlari gaz (metalmaslar oksidlari: CO2 SO2 NO2 va hokazo) va suyuq (masalan, H2O) moddalar. Ayrim oksidlarni tuzilishi: Na2O CaO Al2O3 CO2 N2O,

Ular suv bilan reaksiyaga kirishganda hosil bo'ladigan modda-laming tarkibi va xossalariga qarab uch toifaga: asosli, kislotali va amfoter oksidlarga bo'linadi. Bular tuz hosil qiluvchi oksidlar deb ataladi. Lekin tuz hosil qilmaydigan oksidlar ham mayjud.| Ularga CO, N20, NO, SO kiradi. Asosli oksidlar Metallarmng kislorod bilan hosil qilgan ko'pchihk oksidlariasosli oksid hisoblanadi. Na2O, CaO, FeO kabi oksidlar ularga misol bo'ladi. Bu oksidlami asosli deyilishiga sabab, ularga tegishli asoslar muvofiq keladi. Masalan, Na2O ga NaOH (natriy gidroksid), CaO ga Ca (OH) 2 CuO ga Cu(OH) 2 muvofiq keladi.