Andijon mashinasozlik inistituti,,elektrotexnika” fakulteti energiya tejamkorlik va energoaudit yo’nalishi k 95 21 gurux talabasi yusupov akromjonning termodinamika va issiqlik texnikasi fanidantayyorlagan mustaqil ishilari

Suv bug'ining termodinamik jarayonlari Suv va uning bug'ida sodir bo'ladigan termodinamik jarayonlarga izojarayonlardan izoxorik, izobarik, izotermik, adiabatik jarayonlar mansubdir. Bu jarayonlar suv bug'i ish moddasi sifatida qo'llaniladigan bug'-kuch qurilmalari siklida sodir bo'ladi. Izoxorik jarayon. O'zgarmas hajmda (V=const) joylashgan suv bug'iga q issiqlik miqdori uzatib, uni to'yingan quruq va o'ta qizdirilgan bug'ga aylantirish murnkin. Ish bajarib bo'lgan har qanday temperaturadagi bug'ni sovitganimizda kondensatsiyalanish davrida suyuq faza miqdori ortib borsada, lekin bug’ 100% suyuqlikka aylanmaydi. Suyuqlik ustida 
miqdorda kondensatsiyalanmagan bug' qoladi. Shuning uchun izoxorik jarayonning RV diagrammasi koordinata boshi noldan boshlanmaydi (2-rasm, 1 va 2 nuqtalar oralig'i). Har qanday past bosimda ham suyuqlik ustida muayyan miqdordagi to'yingan bug' bo'ladi. Termodinamikaning birinchi qonuniga muvoflq V-const boiganda suv bug'i ish bajarmaydi, ya'ni A=0. Bug'ga uzatilgan q issiqlik miqdori uning ichki energiyasining ortishiga sarf bo'ladi: (3) Suv bug'ining TS diagrammasidan ko'rinib turibdiki, bug'ga uzatilgan issiqlik miqdori a 12b nuqtalar bilan chegaralangan yuzaga son qiymati jihatidan teng. Suv bug'ining V=const bo'lgan jarayondagi P, T parametrlari o'zgarganda, uning entropiyasi va entalpiyasi o'zgaruvchan bo'ladi (2-rasm, iS diagramma).
Izobarik jarayon. O'zgarmas bosim ostidagi bug'ga q issiqlik kiritilsa, uning parametrlaridan V, ro'zgarishi hisobiga bug' foydali ish bajaradi. Bug'ga keltirilgan q issiqlik miqdori va bajarilgan mh a nuqtalari hosil qilgan yuzaga son qiymati jihatidan teng bo'ladi (3-rasm, a, b). q issiqlik miqdori foydali ishga sarf bo'libgina qolmasdan, yanа bug'ning ichki energiyasili orttiradi. Bug'ga keltirilgan issiqlik miqdori kengayish jarayonidagi bug' entalpiyasi ayirmasiga teng: (4) (4) ifodani 1-2 nuqtalardagi (3-rasm, b) entalpiya va ish ayirmalarining ayirmasi ko'rinishida (3) yoziladi. Unda, bug'ga keltirilgan issiqlik miqdori 
Izotermik jarayon. Suv bug'ining temperaturasini o'zgarmas T=const saqlash uchun unga issiqlik uzluksiz kiritUib va ortiqchasi chiqarib turiladi. Kiritilgan q issiqlik ta'sirida suv bug'i parametrlaridan P, V o'zgaradi. Bug' hajmining o'zgaruvchanligi tufayli bosimni bir xil saqlab bo'lmaydi. Bu ikkala parametrlaming o'zgarishi hisobiga suv bug'i ish bajaradi, ya'ni;Bu ishning son qiymati PV diagrammadagi a12ba nuqtalar hosil qilgan yuzaga teng. q issiqlik miqdori esa S112S2 nuqtalar bilan chegaralangan yuzaga teng (4-rasm) bo'ladi. Keltirilgan issiqlik miqdori bug'ning parametrlaridan P, V ni o'zgartiradi, natijada uning entalpiya va entropiyasi ham o'zgaruvchan boiadi (4-rasm, dagi, iS diagramma). Suv bug'ini T-const saqlash jaraycMda unga uzatilgan q issiqlik miqdori bug' entropiyasining o'zgarishiga sarflanadi: