Andijon mashinasozlik inistituti

Norasmiy guruxlar, ko‘pincha bunday guruxlar «psixologik guruxlar» yoki « sotsial psixologik guruxlar» deb ataladi. CHunki bu guruxlarning tashkil topish zaminida gurux a’zolari o‘rtasidagi psixologik, hissiy munosabatlar yotadi. Norasmiy guruxlarning paydo bo‘lishida vaziyat va umumiy mafaatlar majmui muhim rol o‘ynaydi. SHuning uchun ham bu guruxlarni ba’zan, manfaat yuzasidan tuzilgan guruxlar ham deb atashadi. Odamlar ehtiyojlari turli-tuman bo‘lganligi sababli norasmiy guruxlar mavjud.

Norasmiy gurux rasmiy guruxga qaraganda boshqacha tuzilishga ega. Agar rasmiy guruxda gurux sotsial strukturaning yuqori organlari va hatto jamiyat tomonidan tuzilsa, norasmiy guruxlar esa shaxsiy asosda, ya’ni uni tashkil etadigan individlar tashabbusi bilan tuziladi. Tashabbuskor kishilar bu guruxda faol rol o‘ynaydilar va o‘z-o‘zidan guruxda a’zolarning ehtiyojlarini qondirishga imkoniyat beradigan xatti-harakat tizimi rivojlanadi.

Referent va a’zoli guruxlar. Kichik guruxlarni o‘rganishning jihatlaridan biri bo‘lib, «referent gurux» atamasi amerikalik sotsial psixolog Mustafo SHerif tomonidan kiritilgan. «Referent gurux» atamasi (inglizcha so‘z, «mansub bo‘lish» degan ma’noni anglatadi) individ ongli ravishda kiradigan sotsial guruxlarga (iqtisodiy, siyosiy, madaniy, kasbiy) nisbatan ishlatiladi.

SHaxsning «gurux normalariga» munosabati belgilariga muvofiqguruxlar referent guruxlar yoki «etalonli» (o‘lchovli) guruxlarga bo‘linadi. Referent guruxlar kichik guruxlar hamda katta guruxlar - sinf yoki ijtimoiy tabaqa bo‘lishi mumkin.