Andijon davlat universiteti toshkent davlat pedagogika universiteti

 
 
Bo’linuvchil nuklid
- neytronlarning sekinlashuvi natijasida hosil bo'ladigan 
yadrosimon nuklid. Yadro energetikasi sohasidagi eng muhim uchta nuklidlar 
mavjud. Ulardan biri tabiatda (uran-235) mavjud, qolgan ikkitasi sun'iydir (uran-
233 va plutonium-239)
 
Ionlashtiruvchi nurlanish detektori
- ionlashtiruvchi nurlanishni qayd etish 
uchun mo'ljallangan o'lchov moslamasining sezgir elementidir. Uning ta’siri 
nurlanishni moddadan o'tganda sodir bo'ladigan hodisalarga asoslanadi. 
 
Radiatsion nurlanishning dozasi
- bu biologik ob'ektga, xususan, insonga 
ionlashtiruvchi nurlanish ta'sirining o'lchovidir. Ekspozitsion, yutilgangan, integral 
va ekvivalent dozalar mavjud. 
 
Dozimetr
- so'rilgan dozani yoki ionlashtiruvchi nurlanishning dozasini o'lchash 
uchun qurilma. 
 
Dozimetriya
- bu ionlashtiruvchi nurlanishning turli ob'ektlarga ta'sirini 
xarakterlovchi fizik kattaliklarni o’rganadigan amaliy yadro fizikasi sohasi. 
 
Dozali yuklama
- yadroviy qurilma, yoki atom elektrostantsiyasini jihozlash, 
ta'mirlash, almashtirish yoki demontaj qilish ishlari uchun qabul qilingan yoki 
qabul qilish rejalashtirilgan xodimlarning individual nurlanish dozalarining 
yig'indisi. 
 
Ruxsat etilgan konsentratsiya
- havoda, suvda radionuklidning ruxsat etilgan 
hajmiy faollik darajasi. 
 
Ruxsat etilgan sirt ifloslanishi 
- radioaktiv ifloslanish tufayli odamlarning tashqi 
va ichki nurlanishiga yo'l qo'ymaydigan ruxsat etilgan darajada. 
 
Ruxsat etilgan tarkib
- inson tanasida radionuklid tarkibining ruxsat etilgan 
darajasi. 

---

197