Andijon davlat universiteti Tarix fakulteti

Har bir ko‘chmanchining kundalik hayotida ham, jang
paytida ham, albatta, arqoni bo‘lishi lozim edi.
Mo'g'ullar qo'shini
Qo'shni mamlakatlarni istilo qilish jarayonida Chingizxon qo‘shini devorni buzishda maxsus moslama – palaxmonlardan foydalanishni yaxshi o‘zlashtirgan.
Ko‘chmanchilar qo‘shini, odatda, uchta qismga bo‘lingan: markaz va ikki qanot. Jang boshlanganda markaz yolg‘ondan chekingan, dushman uni ta’qib eta boshlasa, qanotlardan hujumga uchrar chekinayotgan-
lar ham to‘xtab, jangga kirishardi. Asosiy qo‘shindàn tashqari Chingizxon ixtiyorida «keshik» deb yuritilgan maxsus gvardiya ham tashkil etiladi. Keshik favqulotda vaziyatlar uchun doimo jangovar holatda turar edi.
Jangni mohirona boshqarish, kuchli va intizomli otliq
qo‘shinning bo‘lishi, qo‘shni mamlakatlardagi siyosiy tarqoqlik mo‘g‘ullarga g‘alaba keltirgan.
Shomonlik – yovuz va ezgu ruhlarga, ularning inson hayotiga ta’sir ko‘rsatishiga ishonish shomonlikning asosini tashkil etadi.
Ulus (mo‘g‘ulcha – davlat, xalq, odamlar) –
Chingizxon farzandlariga mulk sifatida bo‘lib bergan mo‘g‘ullar bosib olgan hududlar.
Istilolar. Chingizxon 1211-yilda Shimoliy Xitoyga qarshi
urush boshlaydi. Mamlakatning batamom istilo qilinishi
uning vorislari davrida tugatiladi.
Yettisuv va Sharqiy Turkistonga qarshi 1218-yilda boshlangan bosqinlar, Xorazmshohlar davlatiga 1219–1221-yillardagi bosqinlar bilan davom etadi.
Afg‘oniston, Sharqiy Eron egallanib, Kavkaz orqali
1223-yilda Dashti Qipchoqqa chiqadi. Kalka daryosi
bo‘yida qipchoqlarning ittifoqchisi sifatida ularga yordamga kelgan ruslar qo‘shini mag‘lub etiladi.
1224-yilda Chingizxon zabt etilgan hududlarni o‘z
o‘g‘illari: Jo‘ji, Chig‘atoy, O‘qtoy va Tuliga uluslarga bo‘-
lib, taqsimlab beradi. O‘qtoyni taxt vorisi etib tayinlaydi.

Istilolar
Foydalanilgan adabiyotlar:

• Jahon tarixi (7-sinf darslik)
• Wikipediya

E'tiboringiz uchun tashakkur !!!