Andijon davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti zoologiya kafedrasi

Barcha tirik organizmlar ikkiga bo’linadi:

Ko’p hujayrali (hayvonlar, o’simliklar va qo’ziqorinlar);

Bir hujayrali (sodda va bakteriyalar);

Hujayra tuzulishi va hayot faoliyatini o’rganuvchi fan bu – SITOLOGIYA fani hisoblanadi.

Sitologiya so’zining ma’nosi – inglizcha “Cell” – hujayra, “logos” – fan degani, xozirda ushbu fan ko’proq Cellbiology deb atala boshlangan.

• 1. HUJAYRA VA UNING TUZULISHI:

• Elektron mikroskopda olingan hujayra elementlari

• Vakuol a

• Gialoplazma

• Lizosoma

• Yadrocha

• Yadro

• Ribosoma

• Vazikula

• Donador endoplazmatik to’r

• Goldji apparati

• Hujayra qobig’i

• Silliq endoplazmatik to’r

• Sentriola

• Mitoxondriyalar

• Prokariotlar koloniyasi

• Anabaena spiroides
• sianobakteriyalar

• Kapsula

• Hujayra qobig’i

• Plazmolemma

• Sitoplazma

• PROKARIOT HUJAYRA
• Prokariotlar – (lot. pro — oldin, -gacha va grekcha κάρῠον — yadro, yong’oq degani) – yado va boshqa ichki membranali organoidlarga ega bo’lmagan organizm hujayralariga aytiladi. Masalan sianobakteriyalar.
• Yagona uzuksimon (ba’zida chiziqsimon) ikki zanjirli DNK molekulasi giston-oqsillar bilan komlekslar xosil qilishmaydi.
• Prokariot hujayralilarga – bakteriyalar, ko’kimtir-yashil suv o’tlari va arxeyalar kiradi. Prokariot hujayralar avlodi bu – eukariot hujayralarning – mitoxondriya va plastidalari hioblanadi.

• Prokariot hujayra tuzulishi: kapsula, hujayra qobig’I, plazmalemma, sitoplazma, ribosoma, plazmida, kiprikchalar, xivchin, nukleotid.

• Ribosomalar

• Plazmida

• Kiprikchalar

• Xivchin

• Nukleoid (yopiq DNK)

•