Andijon davlat universiteti Filologiya fakulteti

Ko’rinadiki, A.G’ulomov o’zbek tili faktlaridan kelib chiqqan va dunyo tilshunosligidagi turli qarashlarni inobatga olgan holda matnning tabiati va mohiyatini aniq ko’rsatib bergan. Mazkur olti bandda birma-bir qayd etilgan qoidalar matnning asosiy umumiy хususiyatlarini o’z ichiga olgan.

• Ko’rinadiki, A.G’ulomov o’zbek tili faktlaridan kelib chiqqan va dunyo tilshunosligidagi turli qarashlarni inobatga olgan holda matnning tabiati va mohiyatini aniq ko’rsatib bergan. Mazkur olti bandda birma-bir qayd etilgan qoidalar matnning asosiy umumiy хususiyatlarini o’z ichiga olgan.

Linqvistik adabiyotlarda gap, murakkab sintaktik butunlik va abzas matn birligi sifatida talqin qilinadi

Lekin abzasni mazkur birliklar qatoriga kiritib bo’lmaydi.

Chunki, abzas, avvalo, yozma matngagina xos bo’lgan hodisa.

Lekin abzaslar yozma nutq uchun, ayniqsa, badiiy matn uchun nihoyatda zarur vosita hisoblanadi.

Abzaslar bir so’zdan, bir gapdan yoki bir necha gapdan tuzilishi mumkin.

Tilshunos A.N.Gvozdev abzasni tinish belgilari qatoriga kiritadi.

Abzas yangi fikrlar qatorining ko’rsatkichi sifatida xizmat qiladi. Bir necha gap yoki hatto bir gapni alohida abzas sifatida ajratish bu gaplarga muayyan salmoq baxsh etadi, bunday ajratish muallif tomonidan o’z maqsadiga bog’liq tarzda amalga oshiriladi.

Matn lingvistikasining yirik tadqiqotchilaridan biri I.R,Galperin ham abzas xuddi tinish belgilari kabi matndagi mantiqiy va emotsional jihatlarni alohida ta'kidlab ko’rsatish uchun xizmat qiladigan vosita, kompozitsion–grafik usul ekanligini asoslagan.