Анатомияси ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим



Download 7,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet71/206
Sana01.07.2022
Hajmi7,77 Mb.
#722877
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   206
Bog'liq
Ботаника (Икромов М) 2002

м с й л р .э и , 
тузлар


в
32-расм.
Турли ўсимликлар эпидермаси: 
А
 — бир паллалилардан
хлорофитум (Chlorophytum); 
Б
 — икки паллалилар вакиллари, плюш
(Hedera helix); 
В —
 геран (Pelargonium); 
Г —
 оқ тут (Morus alba); 
1 —
туташтирувчи ҳужаиралар, 
2 —
 ҳаво йўли тирқиши (оғизчалар).
ажратади, турли моддаларни синтез қилишда иш тирок 
этади ва сўрувчи тўқима вазифасини ҳам бажаради.
Эпидерманинг асосий ҳужайралари 
бир-бирига зич та- 
қалган бўлиб, юқоридан қаралганда жуда ҳам хилма-хил 
шаклда кўринади (32-расм). Бу ҳужайраларнинг ён девор- 
лари зичлашган эфи-бугри шаклда, улар микроскоп ос­
тида тўрт ёки беш бурчакли бўлиб кўринади. Барг ва по- 
яларнинг эпидерма хужайралари одатда тананинг ўқига 
параллел йўналишда жойлашади (масалан, ғалладошлар- 
да). Ҳужайра девори атрофида юпқа протопласт, ядро, 
вакуола ва баъзан пластидлар бўлади. Эндоплазматик ре­
тикулум ва Гольджи аппарати тараққий этган.
Эпидерма ҳужайраларининг деворлари нотекис, айниқ- 
са, ташқи қавати кучли қалинлашган ва мураккаб тузил­
ган. Ички қават хужайралари целлюлоза ва пектин модда- 
лардан ташкил топган. Ташқи қават кутикула билан қоп-


ланган. Илгари кутикула структурасиз ингичка парда шакли­
да ва ўзидан ҳеч қандай суюқлик ва газларни ўтказмайди 
деб таърифланган. Лекин электрон микроскоп ёрдамидг 
текширилганда, унинг ҳар хил тузилганлиги аниқланган.
Кутин ва целлюлоза чегарасида пектин қават жойлаш­
ган. Бу қават ўрта пластинканинг пектин моддаси билаь 
чегарадош бўлиб, эпидермани бошқа ҳужайралардан аж- 
ратади. Пектин қаватда ингичка ва шохланган чизиқлар 
(каналлар) бўлиб, эпидермада ҳосил бўлган кутин ва му^ 
моддаларини кутикулага ташийди, натижада кутикулг 
қаватлари ҳосил бўлади. Бу қаватларда кўпинча мум вг 
кутин сингган бўлиб, уларнинг орасида майда тешикча- 
лар (поралар) мавжуд. Шу поралар ёрдамида газ ва модца- 
лар алмашинуви жараёни содир бўлади.
Кутикуланинг энг муҳим хусусиятларидан бири шун­
дан иборатки, у намланган вақтда (баҳорда ёмғир ёққан- 
да) ўзидан суюқлик ва газларни яхши ўтказади, лекин ҳавс 
қуруқ бўлганда унинг ўтказувчанлиги кескин пасаяди 
Бундай ҳолатни чўл ва сахроларда ўсувчи — 

Download 7,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   206




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish