Анатомияси ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим


илгари сурди. Орадан бир йил ўггач Т. Шван (1810—1832)



Download 7,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet16/206
Sana01.07.2022
Hajmi7,77 Mb.
#722877
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   206
Bog'liq
Ботаника (Икромов М) 2002

илгари сурди. Орадан бир йил ўггач Т. Шван (1810—1832)
ҳужайра назариясини таърифлаб берди. Бу назария би о­
логия фанининг'тараққиётида ғоят катта аҳамиятга эга
бўлди. Ф. Энгельс, хужайра назарияси XIX асрдаги таби-
атшунослик прогрессини таъминлаган уч кашфиётнинг
бири, деб атади.
Ҳужайра назариясининг ақамияти шундаки, у ўсимлик
ва ҳайвонларнинг келиб чиқиши генетик жиҳатдан бир-
хиллигидан далолат беради. Шунингдек у тирик организм­
ларнинг энг муҳим тузилиш принципига, яъни хужайра
тузилишининг бирлигига асосланади.
XIX аерда ҳужайра ҳақида жуда кўп маълумотлар тўпла-
нади, лекин олимларнинг ҳужайра тўғри^идаги тушунча­
лари торлигича қолади. Улар хужайра деб, фақат унинг
пўстини тушундилар. Масалан, немис олими Р. Вирхов
1859 йили нашр этилган “Целлюляр патология китоби”да
хужайралар фақат бўлиниш йўли билан пайдо бўлишини
кўрсатиб берди, аммо, бу жараённинг моқияти унга но-
маълумлигича қолаверди. XIX асрнинг 30—40 йилларига


келиб ҳужайра таркибида ядро, протоплазма, кейинроқ
эса ядронинг таркибий қисми х р о м о с о м л а р (юнон.
х р о м а — ранг, с о м а —танача) яъни ҳужайра ядросида
органоидлар борлиги кашф этилди. Ҳужайра тузилишини
текширувчи фан — цитология (юнонча ц и т о с — ҳужай-
ра, логос — фан) ривожланди.
Ўсимликлар анатомияси ва цитологиясининг ривож-
ланишида И. Д. Чистяков (1843—1877) нинг хизматлари
катга. У фанда биринчи бўлиб қирқбўғимда ҳужайранинг
митоз бўлинишини аниқлади.
XIX асрда ўсимлик анатомияси ва цитологиясининг
тараққий этишида микроскоп техникасининг ривожлани­
ши кўпдан-кўп маълумотларни аниқлашга имкон берди.

Download 7,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   206




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish