Анатомияси ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим

34-расм.
Картошка 
(А),
олма 
(Б),
сигирқуйруқ 
(В),
жийда 
(Г),
тамаки
(Д)
баргларининг эпидерма ҳужайралари устида учрайдиган
кўпҳужайрали оддий безсимон тукчалар (трихомалар); 
Е —
газакўтдаги куйдирувчи модда тўпланадиган трихомаларнинг (1—3)
тараққиёт даврлари.
мот берилганда кўриб ўтамиз. Ўрама трихомаларнинг шак­
ли турли-туман. Уларнинг тузилиши ва шакли ҳар бир 
тур, туркум ва оилага хос бўлган белгилардан иборат. Шу­
нинг учун ўсимликни системага солишда, фармакогнези- 
яда, айниқса доривор ўсимликларни микроскопда аниқ- 
лашда, эпидерма трихомалари муҳим аҳамиятга эга.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Ўрама қипиқ ёки туклар узоқ вақг тириклик хусусия 
тини сақлаши мумкин, лекин айрим ҳолларда туклар етил- 
гандан кейин тушиб кетади, шунда уларнинг ўрнини, одат 
да, ҳаво эгаллайди.
Қурғоқчил шароитда ўсишга мослашган баъзи ўсим- 
ликларнинг барг ва новдалари устини эпидерма қатлам* 
туклар билан қоплаб, кигизга ўхшаш оқ сарғиш ёки кул- 
ранг қатлам ҳосил қилади. Бу тукчалар ёруғликни қайта- 
риб, ўсимлик танасини қизишдан сақлайди. Баъзан тук­
чалар баргнинг остки қисмида, оғизчалар атрофида жой- 
лашиб, транспирацияни секинлаштиради.
Ўсимлик танаси устки қисмидаги тукларнинг ҳосш 
бўлишида эпидермадан ташқари, ички тўқималар ҳам қат- 
нашади, буларга 
эмергенцлар 
(лот. э м е р г е н с — турти? 
чиққан) деб аталади (масалан, қичитқи тиканнинг ачи- 
тувчи туки, атиргул, малина, ежевика (маймунжон) тика- 
наклари мисол бўла олади.
Перидерма. 
Ўсимликларнинг тана, илдизлардаги таш- 
қи бирламчи қопловчи тўқималарнинг ўрнини эгаллай- 
диган, кўп қаватли мураккаб тузилишга эга бўлган тўқи- 
маларга перидерма дейилади. Бу тўқима тузилиши ва ба­
жарадиган вазифалари жиҳатидан бир неча ҳужайралардағ 
иборат (феллема, феллоген, феллодерма).