Анатомияси ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим

Procariota дан иборат бўлиб, учта кенжа олам: археобак-
териялар, ҳақиқий ва оксифитобактерияларга бўлинади.
2. Ҳақиқий, чин ядрога эга бўлган организмлар 
э у к а -
р иотлар
катга олами. Бу олам учта — ҳайвонлар, замбу-
руғлар ва ўсимликлар кичик оламига бўлинади.
Прокариот ўсимликларга бактериялар (увоқлилар) би­
лан кўк-яшил сувўтлари киради. Баъзи адабиётларда кўк-
яшил сувўтлар бактериялар билан қўшилиб 
ц и а н о б а к т е -
риялар 
деб аталади.
Прокариотларнинг ҳужайраси 2—3 мкм дан 10 мкмга-
ча бўлади. Уларнинг цитоплазмасида алоҳида ажралиб
кўринадиган ядро бўлмайди. Ҳужайрада фақатгина бир ёки
бир неча Д Н К (дезоксирибонуклеин кислота)нинг йиғин-
диси бўлади, бунга 
н у к л е о п л а зм а
дейилади. Ҳақиқий хро-
мосомалар бўлмайди, ирсий белгиларини ташийдиган
ген — 
г е н о ф о р м
деб аталади. Геноформ Д Н К атрофида
жойлашган. Цитоплазмада оқсил моддаси, митохондрий
ва пластидалар учрамайди.
Прокариот ўсимликларнинг ҳужайрасида цитологик
мембранадан ташкил топган мезосомалар бор. Бундан таш-
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

қари ҳужайрада газ вакуоли бўлиб, тананинг сувда муал-
лақ туришига ёрдам беради. Цитоплазмада рибосом, ёғ
томчилари, полисахарид ва полифосфат доначалари уч-
райди.
Прокариотларнинг ҳужайра деворида хитин ва целлю­
лоза бўлмайди, лекин гликопептид (мукопептид), муреин
моддалари бўлади. Уларда ҳужайранинг митоз ва мейоз
бўлиниши ҳамда жинсий жараён аниқланмаган. Ҳужай-
ранинг бўлиниши оддий — амиотик тарзда содир бўлади.