Anatomiya odam tanasining shakli, tuzilishi, uning funktsiyalarini va

33-§ Vena sistemasi 
 
Venalar  qonni  a’zolardan  yurakka  olib  boruvchi  qon  tomirlardir.  Qon 
venalarda  oqibgina  qolmasdan,  uning  ayrim  qismlarida  (taloq  venalari,  darvoza 
vena  oqimlari,  oyoqning vena  chigallarida)  to‘planadi.  Venalar  magistral va  a’zo 
venalariga bo‘linadi. Joylashishiga qarab yuza va chuqur venalar tafovut qilinadi. 
  
Venalarning  devori  arteriyaga  nisbatan  yupqa  bo‘lib  uch  qavatdan  iborat. 
Tuzilishiga  qarab  venalar  ikki  turga:  devorida  silliq  muskul  bo‘lgan  venalar  va 
muskul yo‘q venalarga bo‘linadi.  
  
Mushaksiz  venalarga  bosh  va  orqa  miyaning  qattiq  va  yumshoq  pardasi 
venalari, suyak, ko‘zning to‘r pardasi, taloq va yo‘ldosh venalari kiradi. Bu venalar 
ichki  tomondan  endoteliy  bilan  qoplangan  bo‘lib,  uni  ostida  endoteliy  osti 
membranasi tashqi tomonida yupqa yumshoq biriktiruvchi to‘qima pardasi qoplab 
turadi.  
Venalarning  o‘ziga  hos  hususiyatlaridan  biri  ularning  ichki  qismida 
klapanlari  bo‘lishidir.  Klapanlar  miya  venalari,  darvoza  vena  oqimlari,  kavak 
venalar,  bosh  va  bo‘yin,  o‘pka  va  buyrak  venalarida  bo‘lmaydi.  Klapanlar 
venalarning  ichki  yuzasidagi  qavatidan  hosil  bo‘lgan  yarim  oysimon  burmalar 
xisoblanadi.  Ular  elastik,  kollogen  tolalar  va  biriktiruvchi  to‘qimadan  tuzilgan 
bo‘lib  ustidan  endoteliy  qoplagan.  Klapanlar  qonni  orqaga  oqishiga  to‘sqinlik 
qiladi.