Anatomiya 2014. indd

Aorta

Aorta 

(aorta) katta qon aylanish doirasining eng katta toq ar-

teriya tomiridir. Unda uch: aortaning ko‘tariluvchi qismi, aorta 

ravog‘i va aortaning tushuvchi qismi tafovut qilinadi.

Aortaning ko‘tariluvchi qismi

 chap qorinchadan to‘sh suyagi-

ning chap chekkasida uchinchi qovurg‘a oralig‘ida chiqadi. Bosh-

langan yerida u piyozga o‘xshab kengayib aorta so‘g‘onini ho-

sil qiladi. Aortaning ko‘tariluvchi qismini uzunligi 6 sm atrofida. 

Bu sohada aorta devori bilan yarim oysimon qopqoqlar o‘rtasida 

aortaning uchta sinusi bo‘ladi. Aortaning ko‘tariluvchi qismining 

boshlanish joyidan yurakning o‘ng va chap tojsimon arteriyala-

ri boshlanadi. Aortaning ko‘tariluvchi qismi o‘pka poyasining or-

qa qismidan ko‘tarilib II o‘ng qovurg‘a tog‘ayini to‘sh suyagiga 

qo‘shilgan joyida aorta ravog‘iga o‘tib ketadi. 

Aorta ravog‘i

 II qovurg‘a tog‘ayi orqa yuzasidan chapga va or-

qa tomonga yo‘nalib, IV ko‘krak umurtqasi sohasida aortaning 

tushuvchi qismiga o‘tib ketadi. Aorta ravog‘ining ko‘tarilgan yu-

zasidan uchta yirik arteriya: yelka-kalla poyasi, chap umumiy uy-

qu arteriyasi va chap o‘mrov osti arteriyasi boshlanadi. Uning bo-

tiq yuzasidan kekirdak, bronx va qalqonsimon bezga bir nechta 

mayda arteriyalar chiqadi.

Aortaning tushuvchi qismi

  IV ko‘krak umurtqasi sohasidan 

bosh lanib, IV bel umurtqasi sohasida o‘ng va chap umumiy yon-

bosh arteriyalariga bo‘linadi. Aortaning davomi esa ingichka dum-

g‘azaning o‘rta arteriyasiga aylanib, dumg‘azaning chanoq yuza-

sidan pastga tomon yo‘naladi.