Anatomiya 2014. indd


O‘smalarning tasniflanishi



Download 4,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet37/731
Sana21.09.2021
Hajmi4,54 Mb.
#180860
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   731
Bog'liq
anatomiya fiziologiya va patologiya

O‘smalarning tasniflanishi

O‘smalarning tasniflanishi ularning u yoki bu to‘qimalardan 

kelib chiqishiga asoslangan. Har bir guruhda xavfsiz va xavfli tur-

lar tafovut qilinadi.




50

Xavfli o‘smalarga anaplaziyasi ro‘y-rost ifodalangan yetil-

magan hujayralardan tuzilgan o‘smalar kiradi. Ular a’zolarni in-

filtrlab va yemirib tez o‘sadi, metastazlar hamda retsidivlar be-

radi va kaxeksiyaga sabab bo‘ladi. Bemorni ahvoli tez og‘irla-

shadi, sochlari to‘kiladi, milk, burun qonaydi.

Xavfsiz o‘smalar sekin o‘sadi, metastaz va retsedivlar bermay-

di, ishtahasi yoqolmaydi, kaxeksiya rivojlanmaydi, odam ancha 

uzoq yashay di, ammo ular xavfli o‘smalarga aylanishi mumkin.

O‘smalar tasniflanishi gistoginetik prinsipda tuzilgan va o‘sma 

to‘qimasi hamda hujayralarning yetilganlik darajasiga asoslan-

gandir.


O‘smalarni nomlash quyidagicha bo‘ladi. O‘sma hosil bo‘lgan 

to‘ qima nomiga «oma» qo‘shimchasi qo‘shiladi. Masalan, to-

mir to‘ qimasidan hosil bo‘lgan o‘sma angioma, suyak to‘qima-

sidan hosil bo‘lgan o‘sma osteoma, mushak to‘qimasidan hosil 

bo‘lgan o‘sma mioma deb ataladi. Ba’zan to‘qima nomiga «blas-

toma» so‘zi qo‘shiladi. Bundan tashqari, xavfli o‘smalarni bel-

gilash uchun birnecha max sus nomlar bor. Epiteliy to‘qimadan 

hosil bo‘lgan barcha xavf li o‘smalar uchun «rak» termini qo‘lla-

niladi. Biriktiruvchi to‘qimaning barcha turlaridan, shuningdek, 

mu shak to‘qimasidan rivojlanadigan xavfli o‘smalarni belgilash 

uchun «sarkoma» termini qo‘llaniladi. Sarkomaning har xil turla-

ri bor. Ular hosil bo‘lgan to‘qimaga qarab belgilanadi.



Rak

Rak – xavfli o‘smaning eng ko‘p uchraydigan shakli bo‘lib, u 

barcha xavfli o‘smalarning 85 %ini tashkil qiladi. Barcha mam-

lakatlar da rakdan o‘lim ba’zi bir o‘zgarishlar bilan katta yoshda-

gi aholi o‘li mining 10 %ni tashkil etadi. Rak epiteliy to‘qima 

bo‘lgan har qanday a’zoda paydo bo‘lishi mumkin. Ammo ham-

ma a’zolarda ham rak birdek uchramaydi. Fibroz rak kuchli ri-

vojlangan zich biriktiruvchi to‘qimali asosga ega bo‘ladi. Un-

da o‘sma hujayralarining kichikroq guruhlari va yakka hujayralar 

yotadi. Bu o‘sma asta-sekin o‘sadi. Ammo juda keng tarqaluv chi 

metastazlar berishi mumkin.

Yassi hujayrali rak teri, og‘iz bo‘shlig‘i, bachadonning qin 

qismidagi ko‘p qavatli yassi epiteliydan rivojlanadi. Uning hujay-

ralari atrof dagi to‘qimalarga o‘sib kiradi. Uning ancha yetilgan 




51

turida hujayralar muguzlanadi, ammo ular yuzada emas, balki 

katakchalar ko‘rinishida joylash ganligi sababli muguzlangan qo-

biqli katakchalar markazi rak marjonlari deb ataluvchi doirasi-

mon qavatma-qavat tuzilmalar hosil qilib to‘planadi.

Adenokarstinomalar bezli to‘qimadan tuzilgan. Ular adeno-

malarni eslatadi, ammo ulardagi hujayralar bezli komplekslar-

ni shakllantirsada, haddan tashqari atipikdir. Hujayralar, odat-

da, birnecha qavat bo‘lib joylashgan, bezli bo‘lakchalar shakl-

dan har xil va katta kichik bo‘ladi.




Download 4,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   731




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish