Anatomiya 2014. indd

126-rasm. Hiqildoqning tog‘aylari, bo‘g‘im va 

boylamlari. Old tomondan ko‘rinishi:

1–til osti suyagi; 2–bug‘doysimon tog‘ay;

3–qalqonsimon tog‘ayning yuqorigi shoxi;

4–qalqonsimon tog‘ayning chap yaproqchasi; 

5–qalqonsimon tog‘ayning pastki shoxi;

6–uzuksimon tog‘ay ravog‘i; 7–kekirdak tog‘ay-

lari; 8–kekirdakning halqasimon boylamlari; 

9–uzuk-qalqonsimon bo‘g‘imi;

10–o‘rta uzuksimon-qalqonsimon boylam;

11–ustki qalqonsimon o‘yma; 12–qalqonsimon-

til osti pardasi; 13–o‘rta qalqonsimon-til osti 

boylami; 14–lateral qalqonsimon-til

osti boylami.

doqni old tomondan bo‘yinning til osti suyagining ostidagi mu-

shaklar yopib tursa, yon tomon da bo‘yinning tomirli-nervli das-

tasi va qalqonsimon bezning yon bo‘laklari, orqasida esa halqum-

ning hiqildoq qismi joylashadi. Katta yoshdagi odamlarda hiqil-

doqning yuqori chegarasi IV, pastkisi esa VI–VII bo‘yin umurtqa-

lari o‘rtasida joylashgan. Ayollarda hiqildoq biroz yuqoriroq joy-

lashadi. Erkaklarda hiqildoq ayollarga nisbatan katta bo‘ladi. Hi-

qildoq harakatchan bo‘lib, ovqat yutganda va tovush hosil bo‘lga-

nida, vertikal yo‘nalishda harakat qiladi. Hiqildoq ning qattiq aso-

sini juft (cho‘michsimon, shoxchali, ponasimon) va toq (qalqon-

simon, uzuksimon, hiqildoq usti) tog‘aylari (125-rasm), shuning-

dek, ular o‘rtasidagi bo‘g‘imlar hosil qiladi.

Qalqonsimon tog‘ay

 toq gialin tog‘ay bo‘lib, bir-biri bilan er-

kaklarda 90°, ayollarda 120° burchak hosil qilib, birikkan ikkita 

o‘ng va chap to‘rtburchakli yaproqlardan iborat. Tog‘ayning ol-

dingi qismida yaxshi bilinadigan ustki qalqonsimon о‘yma