Anatomiya 2014. indd

  joylashgan. Bu yo‘l burun-halqum yo‘liga  da-

vom etadi. Burun yo‘llarini qoplagan shilliq parda kiprikli epite-

liy bilan qoplangan bo‘lib, kiprikchalar havo tarkibidagi chang-

ni ushlab qoladi. Shilliq pardadagi shilliq bezlari ishlab chiqar-

gan shilliq suyuqlik havo yo‘llariga kirgan changni qamrab ola-

di. Burun bo‘shlig‘ining shilliq osti asosida ko‘p qon tomirlar 

---

244

bo‘lib, o‘rta va pastki burun chig‘anoqlari sohasida g‘ovaksimon 

vena chigallarini hosil qiladi. U shilliq pardaga ma’lum bir ha-

rorat berib, o‘tayotgan havoni ili tib beradi. Burun bo‘shlig‘ining 

shilliq pardasi burun yon bo‘shliqlari, ko‘z yoshi qopi, halqum-

ning burun qismi va yumshoq tanglay shilliq pardasiga birikib ke-

tadi. U burun bo‘shlig‘i suyak usti va tog‘ay usti pardasi bilan 

zich birikkan. Burun bo‘shlig‘i atrofidagi suyaklarda havo saq-

lovchi bo‘shliqlar yoki burun atrofidagi bo‘shliq lari bo‘lib, ular 

burun yo‘llariga ochiladi. Ustki burun yo‘liga ponasimon suyak 

bo‘shlig‘i va orqa g‘alvirsimon katakchalar, o‘rta burun yo‘liga 

yuqori jag‘ bo‘shlig‘i, peshona bo‘shlig‘i, o‘rta va oldingi g‘al-

virsimon katakchalar, pastki burun yo‘liga ko‘z yoshi-burun nayi 

teshigi ochiladi.

Burun bo‘shlig‘i shilliq pardasida ikki: hidlov va nafas soha-

si tafovut qilinadi. Hidlov sohasiga yuqori burun, qisman o‘rta 

burun chig‘anoqlarini va burun to‘sig‘ining yuqori qismini qop-

lagan shilliq parda kirib, unda hid bilish hujayralari joylashgan. 

Burun bo‘shlig‘i shilliq pardasining qolgan qismi nafas qismini 

hosil qiladi.