Anatomiya 2014. indd



Download 4,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet692/722
Sana02.01.2022
Hajmi4,54 Mb.
#309004
1   ...   688   689   690   691   692   693   694   695   ...   722
Bog'liq
Anatomiya 2014. indd

Avtonom nerv tizimi

Avtonom nerv tizimi organizmning o‘sishida ishtirok etadigan 

a’zolar faoliyatini boshqaradi. U a’zolar faoliyatini kuchaytiradi 

yoki pasaytiradi, natijada a’zolarning tonusi o‘zgaradi.

Avtonom nerv tizimi ikki: markaziy va periferik qismlarga bo‘-

linadi. Uning markaziy qismi bosh va orqa miyaning ayrim sohala-

rida joylashgan to‘rt qismdan iborat:

1. Mezensefal qism – o‘rta miyada, ko‘zni harakatlantiruvchi 

nerv  ning qo‘shimcha (Yakubovich) o‘zagi.

2. Bulbar qism – uzunchoq miyada va ko‘prikda joylashgan VII, 

IX, X juft bosh miya nervlarining avtonom o‘zaklari.

3. Torokolumbal qism – orqa miyani C

VIII


 –Th

–L



III

 segment-

larining oraliq lateral ustunlaridagi avtonom o‘zaklar.

4. Sakral qism – orqa miyaning S

II–IV

 segmentlari sohasida joy-



lash gan oraliq medial o‘zaklar.

Avtonom nerv tizimining periferik qismi tarkibiga: 

1. Avtonom nervlar, ularning shoxlari va tolalari. Avtonom 

tolalar tugun oldi (preganglionar) va tugun orqa (postganglionar) 




486

tolalarga bo‘linadi. Tugun oldi tolalar markazdan avtonom tugun-

gacha borsa, tugun orqa tolalar tugundan a’zolargacha boradi.

2. Avtonom nerv tugunlari joylashishiga qarab:

a) paravertebral tugunlar – umurtqa pog‘onasining yon tomoni-

da joylashadi.

b) prevertebral tugunlar – umurtqa pog‘onasining old tomonida 

joylashadi. Bu ikki guruh tugunlar simpatik nerv tizimiga taalluqli.

d) intramural tugunlar – ichki a’zolar devorida joylashadi. Ular 

mu shak pardada (harakatlantiruvchi, Aurbax), shilliq osti (sezuvchi, 

Meys ner) va seroz osti asosda (sezuvchi, Vorobev) joylashgan tugun-

lariga bo‘linadi.

e) oxirgi yoki a’zolar yaqinida (uch shoxlik nerv yo‘nalishida) 

joylashgan tugunlar. Bu ikki guruh tugunlar parasimpatik nerv tizi-

miga taalluqli.

3. Avtonom nerv chigallari bo‘shliqlarda qon tomirlar va a’zolar 

atrofida joylashadi.

 


Download 4,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   688   689   690   691   692   693   694   695   ...   722




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish