Anatomiya 2014. indd

 

9–10 martagacha dixoto-

mik bo‘ li nadi va diametri 1 mm, devorida tog‘ay bo‘lgan bo‘lak-

cha bronxi

 

hosil bo‘ladi. Bo‘lakcha bronxi bo‘lakcha ichida 18–

20 oxirgi bronxiolalarga bo‘linadi. Ularning miqdori ikkala o‘pka-

da 20 000 ga yaqin bo‘lib, devorida tog‘ay bo‘lmaydi. Har bir oxir-

gi bronxiola dixotomik bo‘linib, devorida alveolalari bo‘lgan na-

fas bronxiolasini

 

hosil qiladi. Ulardan alveola naylari chiqib, al-

veola qopchalari

 

bo‘lib tugaydi. Alveola qopchalari o‘pka alveo-

lalaridan

 

iborat.

Turli o‘lchamdagi bronxlar havo o‘tkazuvchi bronx daraxtini 

hosil qiladi. Nafas bronxiolasi alveola naylari, alveola qopchala-

ri va alveolalar alveola daraxtini yoki o‘pka asinusni hosil qila-

di. Havo bilan qon o‘rtasida gaz almashinuvi ro‘y beradigan asi-

nus

 

o‘pkaning vazifaviy-tarkibiy birligi hisoblanadi. Bitta o‘pka-

da 15 000 asinus bo‘lib, alveolalar soni 300–500 mln ga yetadi. 

Alveolalar ochiq pufakchalar shaklida, ichki yuza si asosiy mem-

branada yotgan bir qavatli yassi epiteliy bilan qoplangan bo‘lib, 

ularni qon tomir kapillyarlari o‘raydi. Alveolalarning umumiy 

nafas yuzasi 100 m

2

 ga yaqin.