Anatomiya 2014. indd

BOSH SKELETI

Bosh skeleti yoki kalla suyaklari

 (cranium) tuzilishi jihatidan 

skeletning eng murakkab, ahamiyati jihatidan eng kerakli qismi 

(58-rasm). Kalla suyaklari (pastki jag‘dan tashqari) o‘zaro choklar 

vositasida mustah kam birikkan. Uning ichida odam uchun zarur 

bo‘lgan a’zo bosh miya joylashgan. Kalla skeletining bu qismi neu-

rocranium

 

deb ataladi. 

Kalla suyagining ayrim qism  lari sezgi a’zolarini (eshituv-muvo-

zanat, ko‘ruv va hid sezuv) qoplab, ularni tashqi muhit ta’siridan 

saqlab turadi. Bundan tashqari kalla skeletining yuz qismi yoki vis-

seral qismida ovqat hazm qilish va nafas a’zolari tizimining bosh-

lang‘ich qismlari joylashgan. Yuz qismi y ana chaynov apparatiga 

ham kiradi, chunki bu qism suyaklariga chaynov mushaklari birik-

kan. Kalla skeletining ikki qismi bir-biridan faqat vazifasiga qarab 

emas, balki taroqqiyoti jihatidan ham farq qiladi. Kallaning miya 

qismini ikkita juft: chakka va tepa suyaklari hamda to‘rtta toq: pe-

shona, g‘alvirsimon, ponasimon va ensa suyaklari hosil qiladi.

Kallaning yuz qismiga olti-

ta juft: ustki jag‘, burun, ko‘z 

yoshi, yonoq, tanglay va pastki 

burun chig‘anog‘i, shuningdek,