Anatomiya 2014. indd

47-rasm. O‘ng bilak-kaft usti bo‘g‘imi va qo‘l 

panjasi bo‘g‘imlari. Kaft yuzasi:

1–bilakning suyaklararo pardasi; 2–tirsak suya-

gi; 3–distal bilak-tirsak bo‘g‘imi; 4–kaft usti-

ning tirsak kollateral boylami; 5–no‘xatsimon 

suyak; 6–no‘xatsimon–ilmoqsimon boylam; 

7–no‘xatsimon-kaft boylami; 8–ilmoqsimon 

suyak ilmog‘i; 9–kaft usti suyaklari orasidagi 

oldingi boylamlar; 10–qo‘l kafti bilan barmo-

qlar orasidagi bo‘g‘imlar; 11–kaftning ko‘nda-

lang chuqur boylami; 12–qo‘l panjasining bar-

moq falangalari orasidagi bo‘g‘imlar; 13–kaft-

kaft usti oldingi boylamlari; 14–yon boylamlar; 

15–qo‘l bosh barmog‘ining kaft-kaft usti 

bo‘g‘imi; 16–boshchali suyak;

17–bilak-kaft usti boylami; 18–kaft ustining 

bilak kollateral boylami; 19–kaft-bilak-kaft

usti boylami; 20–bilak suyagi.

---

96

alohida dastalar shaklida birikadigan kaft bilak-kaft usti boyla-

mi bo‘ladi.

Bo‘g‘imning orqa yuzasida bilak suyagining orqa yuzasidan 

bosh lanib kaft usti suyaklarining birinchi qatoriga birikadigan or-

qa bilak-kaft usti boylami joylashgan. Bo‘g‘imda harakat ikki o‘q 

atrofida bajariladi, frontal o‘q atrofida kaftni bukish va yozish, 

sagittal o‘q atrofida esa kaftni uzoqlashtirish va yaqinlashtirish 

mumkin.

Kaft usti suyaklari bilak va kaft suyaklari o‘rtasida joyla-

shib bir nechta bo‘g‘imlarni hosil qilishda qatnashadi. Kaft usti 

suyakla rining birinchi va ikkinchi qatori o‘rtasida ikki qator kaft 

usti suyaklari o‘rtasidagi bo‘g‘imni hosil qiladi. Bu bo‘g‘imning 

faoliyati bilak-kaft usti bo‘g‘imi bilan bevosita bog‘liq. Uni ho-

sil qiluv chi suyaklarning bo‘g‘im yuzalari murakkab ko‘rinishga 

ega bo‘lib, bo‘g‘im yorig‘i S shaklida bo‘ladi. Bu bo‘g‘imning 

bo‘shlig‘i kaft ustining birinchi va ikkinchi qator suyaklari o‘rta-

sidagi bo‘g‘imlar bo‘shlig‘iga qo‘shilib turadi. Bo‘g‘im xaltasi er-

kin va orqa tomoni yupqa bo‘lib, bu bo‘g‘imda faqat frontal o‘q 

atrofida bukish va y ozish mumkin. 

Kaft ustining ayrim suyaklari o‘zaro kaft usti suyaklari ora-

sidagi bo‘ g‘imlarni hosil qilib birlashadi. Bu bo‘g‘imlar murak-

kab tuzilishga ega bo‘lib, qo‘l panjasi harakatida katta ahamiyat-

ga ega. Bu bo‘g‘imlarni qo‘l panjasining kaft va orqa yuzalarida 

joylashgan bir nechta boylam mus tahkamlab turadi. Kaft yuzasida 

joylashgan kaft ustining shu’lasimon boylami, kaft usti suyakla-

ri orasidagi oldingi, kaft usti suyaklari orasidagi orqa va kaft usti 

suyaklari orasidagi boylamlar mustahkamlaydi.

Kaft usti suyaklarining distal qatori bilan kaft suyaklari o‘rta-

sida kaft-kaft usti bo‘g‘imlari hosil bo‘ladi. I kaft suyagi bi-

lan trapetsiya shaklidagi suyak o‘rtasidagi bo‘g‘im

 

shakl jihati-

dan egarsimon bo‘g‘im bo‘lib harakati ikki: sagittal o‘q atrofi-

da bosh barmoq ko‘rsat kich barmoq qa yaqinlashadi