Analitik kimyo laboratoriyasida ishlash qoidalari. I analitik guruh kationlari sifat reaksiyalari

1-ilova

Guruhlarda ishlash qoidalari



2-ilova
Reyting bo`yicha baholash mezonlari
Guruh ishlarini baholash jadvali

Guruh	Javobning to`liqligi (5)	Ma’lumotlar-ning aniq-ravshanligi (4)	Guruhning har bir a’zosini faolligi (3)	Jami ballar	Baho
1
2
3

3-ilova'>-ilova

4-ilova

Nazorat savollari

1. 
   Analitik kimyo nimani o’rganadi?
   
2. 
   Analitik kimyo fanining maqsad va vazifalari
   
3. 
   Analitik kimyo necha qismga bo’lib o’rganiladi?
   

5-ilova

Analitik kimyo laboratoriyasida ishlash qoidalari .I analitik guruh

kationlari sifat reaksiyalari
Reja:

1. 
   Analitik kimyo laboratoriyasida ishlash qoidalari
   
2. 
   Dorivor modda sifatida I guruh kationlarining ishlatilishi
   
3. 
   I guruh kationlarining umumiy tasnifi
   
4. 
   Na⁺, K⁺, NH₄⁺ ionlarini aniqlashda ishlatiladigan
   

reagentlarning nomlari va formulalari.

Analitik kimyo laboratoriyasida ishlash qoidalari

1.Laboratoriyada ishlashda ozodalikka, tinchlikka, saramjomlikka xamda xavfsizlik texnikasi qoidalariga rioya qiling.

2.Laboratoriyada chekish, suv ichish va ovqatlanish yaramaydi.
3.Reaktivlarni, gazni va elektr energiyasini tejash lozim, tajribada ko`rsatilgan reaktivlarni esa, ortig`i bilan olish kerak emas. Yonib turgan gaz gorelkasini va elektr asboblarini nazoratsiz qoldirmang.
4.Tajriba tugagach, gaz gorelkasining jo`mraklarini berkiting va elektr asboblarini o`chiring.
5.Rakovinaga kislota, ishqor, o`tga uch suyuqliklar xamda oltingugurtli birikmalarni to`kish yaramaydi. Keraksiz bunday suyukliklarni maxsus idishlarga solish lozim.
6.Rakovinaga qog`oz, qum va shunga o`xshash boshqa narsalarni tashlamang...Ish o`rnini toza tutish lozim. Keraksiz idishlar, re­aktivlar va asboblar ish o`rnida turmasin.
7.Laboratoriyada o’quvchining yolg`iz uzi tajriba o`tkazishi yaxshi emas.
8.Labaratoriyada o’quvchlar xalatsiz ishlashi mumkin emas,
9.Laboratoriyadan chiqa turib, ish o`rni tozaligini, gaz va vodoprovod jumraklarining berkligini, elektr asboblarni lampochkalarning o`chirilganligini tekshiring.

6-ilova

5. 
   

6. 
   

7-ilova



Tajribalar

I analitik guruh kationlarining (Na⁺, K⁺, NH₄⁺ )tuzlari tibbiyotda keng miqyosda ishlatiladi. Ular ko‘pchilik dorivor moddalar tarkibiga kiradi. Masalan, natriy gidrokarbonat tuzi mineral suvlar

tarkibiga kiradi va kishilar oshqozonida kislota oshganda ishlatiladi. Natriy sulfat tuzi ichni yumshatuvchi va bariy, qo‘rg‘oshin tuzlaridan zaxarlanganda zaxarga qarshi ishlatiladi. 0,9%li natriy xlorid tuzi izotonik eritma va kumush nitrat bilan zaxarlanganda, zaxarga qarshi ishlatiladi. Kaliy xlorid aritmiyaga qarshi, kaliy bromid va natriy bromid tinchlantiruvchi va uyqu chaqiruvchi, kaliy yodid va natriy yodidlar bir qator kasalliklarni davolashda ishlatiladi. Ularning chinligini aniqlashda ko‘pchiligi farmakopeya bo‘lgan analitik reaksiyalardan foydalaniladi.
I guruh kationlarining guruh reagenti yo‘q. Kaliy, natriylarni uchuvchan tuzlari alangani bo‘yaydi.Analitik reaksiyalarni bajarganda quyidagilarga e’tibor berish lozim:
1. Cho‘kmani hosil bo‘lishi, cho‘kmaning rangi, gaz hosil bo‘lishi, rangli eritmani hosil bo‘lishi yoki yo‘qolishiga;
2. Reaksiyani bajarish sharoitiga: kislotali muxit, isitish, organik reaktiv qo‘shish va boshqalar;
3. Hosil bo‘lgan cho‘kmaning eruvchanligiga: kislota va ishqor ta’sirini o‘rganish;
4. Bir kationni ochishda, ikkinchisi xalaqit bersa, ularga sharoit tanlab aniqlash;
5. Reaksiyaning sezgirligini aniqlash.