Analitik, fizikaviy va kolloid kimyo

Issiqlik effektini temperaturaga bog’liqligi.
Kirxgoff qonuni

Biz yuqorida ko’rdikki: o’zgarmas hajmdagi sistemaga (jismga) berilgan issiqlik ichki energiyaning o’zgarishiga (Qv=U); o’zgarmas bosimda esa entalpiyaning o’zgarishiga (Qp =H) teng ekan, chin issiqlik sig’imi tenglamasini eslab quyidagini yozish mumkin.

C_v = (U/T)_V C_p = (H/T)_p
Boshqa tomonidan o’zgarmas bosimda jarayon issiqligini temperaturaga bog’liqligini ko’rsak. o’zgarmas bosimdagi jarayon issiqlikdan (N ) temperatura bo’yicha xususiy hosilasini olsak va yuqoridagi tenglamani hisobga olib quyidagini yozish mumkin.
()_=()_=S _p
xuddi shuningdek hajm o’zgarmas bo’lgan sharoit uchun quyidagicha yozish mumkin
(U/dT)_v=(U/dT)_v=C_v
Bulardan (dH/dT)_p = C_p (1) (2)
larni hosil qilamiz. Bu yerda Sr, Sv lar p=const va V=const bo’lgandagi jarayonlarda issiqlik sig’imini o’zgarishidir.
Oxirgi ikki tenglama Kirxgoff qonuni tenglamalari deb ataladi.Biror T temperaturadagi issiqlik effektini hisoblash uchun yuqoridagi (1) va (2) tenglamalarni integrallash lozim:

izoxorik jarayon uchun

Bu tenglamalar bo’yicha issiqlik effektlarini hisoblash uchun Sr ning temperaturaga bog’likligi ma'lum bo’lishi kerak.
Katta aniqlik talab qilinmaydigan va temperaturalar farqi kichik bo’lganida Sr = a=sonst ga taxminan teng deb olish mumkin. Unda yuqoridagi tenglamani qo’yidagi ko’rinishda yozish mumkin.
 (T – T₁) yoki a Sr²⁹⁸ deb olsak
+ Sp²⁹⁸ (T – T₁)
Goxida Cr=0 deb taxminiy hisoblar qilish mumkin
= const
Aniqroq natijalar olish uchun issiqlik sig’imining temperaturaga bog’liq (ilgari berilgan) interpolyatsion tenglamalardan foydalanish mumkin. Ya'ni issiqlik sig’imi o’zgarishi uchun
S_=as^d^s^^
yozish mumkin. Bu ifodani Kirxgoff tenglamasiga qo’yib, integrallab quyidagi ifodani olish mumkin.
a__^_^s^_^d^_^c^_
So’ngi tenglama bo’yicha biror teperaturadagi issiqlik effektini hisoblash topish uchun, biror temperaturadagi (odatda T= 298^O K ga) issiqlik effekti ( ) ma'lum bo’lishi va a_sdc^ larni bilish lozim. Bu koeffentsientlarni ma'lumotnomalardan olinadi va ular o’sha yerda ko’rsatilgan temperaturalar oralig’idagina joiz bo’ladi.