Katalitik reaksiyalar –
|
Catalytic reactions -
|
Каталитические реакции -
|
Katalizatorlar ishtirokida boradigan reaksiyalar.
|
|
Promotorlar –
|
promoters -
|
промоутеры -
|
O’zi katalizator bo’lmay turib, shu reaksiya katalizatorining ta’sirini kuchaytiradigan moddalar.
|
|
Fermentlar –
|
enzymes -
|
ферменты -
|
Biologik katalizatorlar.
|
|
Qaytmas reaksiyalar -
|
Irreversible reactions -
|
Необратимые реакции -
|
Bir yo’nalishda boradigan reaksiyalar.
|
|
Qaytar reaksiyalar –
|
Reversible reactions -
|
Обратимые реакции -
|
Bir vaqtning o’zida bir biriga teskari ikki yo’nalishda boradigan reaksiyalar.
|
|
Kimyoviy muvozanat –
|
Chemical equilibrium -
|
Химическое равновесие -
|
To’g’ri va teskari reaksiyalar.ning tezligi o’zaro teng bo’lgan holat.
|
|
Dinamik muvozanat –
|
Dynamic equilibrium -
|
Динамическое равновесие -
|
Harakatdagi muvozanat.
|
|
Muvozanatni siljishi –
|
To shift the balance
|
Для того, чтобы изменить баланс
|
Bir muvozanat holatdan boshqasiga o’tishi.
|
|
Ekzotermik –
|
exothermic
|
экзотермический
|
issiqlik ajralishi bilan biradigan jarayon.
|
|
Endotermik –
|
endothermic
|
эндотермический
|
issiqlik yutilishi bilan boradigan jarayon.
|
|
Issiqlik effekti –
|
The effect of heat -
|
Эффект тепла -
|
Ajralib chiqqan yoki yutilgan issiqlik miqdori.
|
|
Dispers sistema –
|
Dispersed system -
|
Разрозненная система -
|
Biron moddani mayda zarrachalari boshqa modda orasida tarqalishidan hosil bo’lgan sistema.
|
|
Dispers faza –
|
Dispersed phase -
|
Дисперсная фаза
|
Taqsimlangan modda.
|
|
Dispersion muhit –
|
Dispersion environment -
|
Дисперсионная среда -
|
ko’p taqsimlangan modda.
|
|
nm –
|
nm -
|
нм -
|
1 nanometr – 10-9 m.
|
|
Suspenziya –
|
suspension -
|
подвеска -
|
Qattiq moddaning suyuqlikda tarqalishi.
|
|
Emulsiya –
|
emulsion -
|
эмульсия -
|
Erituvchida erimaydigan suyuqlikni erituvchida tarqalishi.
|
|
Ko’pik –
|
-
|
-
|
gazni suyuqlikda tarqalishi.
|
|
Diffuziya –
|
diffusion -
|
диффузия -
|
Modda zarrachalarini erituvchida bir tekkis tarqalishi.
|
|
Eruvchanlik –
|
solubility
|
растворимость
|
100 g erituvchida ayni haroratda eng ko’p eriy oladigan grammlar soni.
|
|
Konsentrasiya –
|
concentration -
|
концентрация -
|
eritmada erigan modda miqdori.
|
|
Erigan moddani massa ulushi–
|
The molten liquid mass ulushi-
|
Расплавленный жидкая масса ulushi-
|
Erigan modda massasini eritmaning massasiga nisbati.
|
|
Molyar konsentrasiya –
|
Molar concentration -
|
Молярная концентрация -
|
erigan modda miqdirining eritma hajmiga nisbati.
|
|
Ekvivalent molyar konsentrasiya-
|
Molar konsentrasiya-
|
Молярная konsentrasiya-
|
Bu eritmadagi ekvivalent modda miqdorining eritma hajmiga nisbati.
|
|
Molyar konsentrasiya –
|
Molar concentration -
|
Молярная концентрация -
|
Erigan modda miqdorining erituvchi massasiga nisbati.
|
|
Elektrolitlar –
|
Electrolyte -
|
Электролит -
|
Eritmalari yoki suyuqlanmalari elektr to’kini o’tkazadigan moddalar.
|
|
Elektrolitmaslar -
|
Elektrolitmaslar
|
Elektrolitmaslar
|
Eritmalari yoki suyuqlanmalari elektr to’kini o’tkazamaydigan moddalar.
|
|
Dissosilanish –
|
Dissosilanish
|
Dissosilanish
|
Ajralish, parchalanish degan ma’noni anglatadi.
|
|
Ion –
|
ion -
|
ион -
|
kezib yuruvchi degan ma’noni bildiradi.
|
|
Gidratlangan ionlar –
|
Hydrated ions -
|
Гидратированных ионов -
|
Suv molekulalari bilan kimyoviy bog’langan ionlar.
|
|
Gidroksoniy ion -
|
Hydronium ion -
|
Иона гидроксония -
|
H3O+.
|
|
Assosilanish –
|
Assosilanish
|
Assosilanish
|
Dissosilanishga qaytar bo’lgan jarayondir.
|
|
Kationlar –
|
cations -
|
катионы -
|
Musbat zaryadli ionlar.
|
|
Anionlar –
|
anions -
|
анионы -
|
Manfiy zaryadli ionlar.
|
|
Salvatlanish –
|
salvate
|
salvate
|
Ionlarning suvda boshqa erituvchi molekulalari bilan kimyoviy bog’lanish.
|
|
Dissosilanish darajasi –
|
Dissosilanish
|
Dissosilanish
|
Ionlarga ajralgan molekulalar sonining umumiy molekulalar soniga nisbati.
|
|
Suvning ion ko’paytmasi –
|
Ion multiplied by the water -
|
Ион, умноженной на воду -
|
Vodorod ionlari konsentrasiyasini gidroksil ionlari konsentrasiyasiga ko’paytmasi.
|
|
Vodorod ko’rsatkoch –
|
Hydrogen ko'rsatkoch
|
Водород ko'rsatkoch
|
Vodorod ionlari konsentrasiyasini manfiy ishora bilan olingan o’nlik logarifmi.
|
|
pH –
|
pH -
|
рН -
|
p – matematik daraja, H – Vodorodni simvoli.
|
|
Sho’r tuproqlar –
|
Salty soils -
|
Засоленных почвах -
|
pH= 8-11 bo’ladi.
|
|
Kislotali tuproqlar -
|
Acidic soils -
|
Кислые почвы -
|
pH= 3-6 bo’ladi.
|
|
Gidroliz –
|
hydrolysis -
|
гидролиз -
|
Tuz ionlarini suv ionlari bilan ta’siri.
|
|
Indikatorlar –
|
indicators -
|
индикаторы -
|
reaksiya muhitiga qarab o’z rangini o’zgartiruvchi moddalar.
|
|
Oksidlanis darajasi –
|
The level of oxidation
|
Уровень окисления
|
Element atomining shartli zaryadi u nol musbat va ma’nfiy bo’lishi mumkin.
|
|
Oksidlanish –
|
oxidation -
|
окисление -
|
Atom, molekula va ionni electron berishi jarayoni.
|
|
Qaytarilish –
|
reduction -
|
снижение -
|
Atom,molekula va ionni electron qabul qilish jarayoni.
|
|
Oksidlovchi –
|
oxidizer -
|
окислителем -
|
Elektronlarni biriktirib oladigan atom,molekula va ionlar.
|
|
Qaytaruvchi –
|
returns
|
возвращается
|
Elektronlarni beradigan atom,molekula va ionlar.
|
|
Molekulalararo oksidlanish –
|
Molekulalararo oxidation -
|
Molekulalararo окисление -
|
turli molekulalar tarkibiga kirgan atomlarni oksidlanish darajasini o’zgarishi.
|
|
Ichki molekulyar –
|
Molecular -
|
Молекулярно -
|
Bir molekula tarkibidagi turli element atomlarini oksidlanish darajasini o’zgarishi.
|
|
Disproporsialanish –
|
Disproporsialanish
|
Disproporsialanish
|
Molekula tarkibiga kirgan bir atomning oksidlanish darajasini ham ortib ham kamayishi.
|
|
Electron balans –
|
E-book -
|
Электронная книга -
|
Qaytaruvchi yo’qatgan elektronlarning umumiy soni oksidlovchi biriktirib olgan umumiy elektronlar soniga tengligi.
|
|
Galvanik element -
|
Galvanic element -
|
Гальванический элемент -
|
U ukkita yarim elementdan tarkib topgan.Birinchisida qaytaruvchining oksidlanish jarayoni,ikkinchisida oksidlovchining qaytarilish jarayoni boradi.
|
|
Elektroliz –
|
electrolysis -
|
электролиз -
|
Elektrodlarda sodir bo’ladigan oksidlanish – qaytarilish jarayoni.
|
|
Katod –
|
Catholic -
|
католик -
|
Manfiy zaryadli elektrod.
|
|
Anod –
|
anodes -
|
аноды -
|
Musbat zaryadli elektrod.
|
|
Elektrolizyor –
|
Elektrolizyor
|
Elektrolizyor
|
Elektroliz o’tkazadigan asbob.
|
|
S – elemetlar -
|
S - is spent -
|
S - проводится -
|
tashqi energetic pogonasi s elektronlar bilan tugagan elementlar.
|
|
Yer po’stlogi–
|
po'stlogi-
|
po'stlogi-
|
Yerning qattiq qatlami.
|
|
Protiy –
|
proton -
|
протон -
|
vodorodning izotopi 11 H
|
|
Deytriy –
|
fission -
|
деления -
|
vodorodning izotopi 21H
|
|
Tritiy –
|
Triton -
|
Тритон -
|
vodorodning izotopi 31H
|
|
Suv gazi –
|
Water Gas
|
Вода Газ
|
CO+H2O(bug) aralashmasi.
|
|
|