10.Yaxshilarga yaxshilik, yomonlarni o’z yomonligiga topshirish.
11.Do’stlikka sadoqat
12.Harbiylarga ehtirom.
Tuzuklarda vazirlar,amirlar va hokimlarga beriladigan in’omlar haqida ham so’z ketadi.Masalan qaysi bir amir biron qo’shinni yengsa, yoki mamlakatni olsa,uni uch narsa :
tu’g,nog’ora va bahodirlik martabasi
davlat kengashlariga bemalol kirish huquqi
biron bir sarhadning noibligi bilan siylanganlar.
Amir Temur o'zi yashab turgan jamiyatni eng yetuk ijtimoiy tizimga aylantirish, farovon hayot qurish maqsadidagina kurashib qolmay, balki bu butun dunyoda tantana qilishiga ham ishongan edi. Faqat shu maqsaddagina u harbiylik libosini kiygan edi. U ana shunday maqsadlarda jahongirlik qilgan har bir davlat boshlig'i , asosan, 4 narsani xotirasida saqlash kerakligini uqtiradi: birinchidan, qaysi mamlakatni zabt etmoqchi bo'lsa , tadbir va kengash bilan ish tutish; ikkinchidan, xatoga yo'l qo'ymaslik uchun har bir ishni odillik, sergaklik va ehtiyotkorlik bilan qilish; uchinchidan, atrofida aslzoda er yigitlarni (amirlarni) va birlashtirish; to’rtinchisi, bugungi kunning ishini ertaga qoldirmaslik.
Vasiyatlarim. “Amr qildimki,agar o’g’illarimdan qaysi birovi saltanat martabasiga da’vogarlik qilib bosh ko’tarsa,uni o’ldirishga, qo’llarini bog’lashga yoki muchasidan biron joyini kamaytirishga hech kim jur’at qilmasin. Lekin o’z davosidan kechmagunicha uni asirlikda saqlasinlar, toki Xudoning mulkida urush chiqmasin.Agarda nabiralar yoki qavm-qarindoshlardan biri menga qarshi ko’tarilsa ,uni darvishlik holatiga solsinlar.”
“Vazirlarni ortiqcha siylamasinlar, chunki alohida izzat-ikrom ko’rsatib, o’zlarini obro’sizlantirib qoyishlari mumkin.Bu esa saltanatga ziyon yetishiga sabab bo’ladi.”
“Mamlakat xazinachilari bo’lmish moliya vazirlari moliya ishlarida xiyonat qilsalar, va o’zlashtirib olgan bo’lsalar tekshirib ko’rilsin. Agar o’zlashtirib olgan maglag’I o’ziga tegishli haq miqdoridan oshmasa, mazkur mablag’ unda in’om o’rnida qoldirilsin. Agar o’zlashtirib olgan mablag’I maoshidan 2 barobar ortiq bo’lsa, ortig’I oladigan maoshi hisobidan ushlab qolinsin.Agar maoshidan 3 barobar ko’p mablag’ olgan bo’lsa,hammasi saltanatning xazinasiga tortiq sifatida olinsin”
Xulosa o`rnida shuni aytish lozimki, buyuk sarkarda Amir Temurning davlat boshqaruv sohasida, hamda ichki va tashqi siyosatda amalga oshirgan islohotlari o`z davrida uning saltanatini yanada mustahkam bo`lishiga olib kelgan. Hozirgi kunda kundan-kun gullab-yashnab borayotgan Mustaqil O`zbekiston Respublikasida amalga oshirilayotgan keng ko`lamli islohotlar ham davlat boshqaruv sohasida mamlakatimizning ertangi kuniga bo`lgan ishonchni yanada mustahkamlab, buyuk davlat arbobi Amir Temur tajribasini chuqur o`rganib, amalda buyuk bobolarimiz tajribasidan unumli foydalanilayotganining isbotidir. Bu esa xalqimiz kelajagi uchun adolatli turmush tarzi yaratib berish yo`lida qilinayotgan say-harakatlarning samarasidir.
Foydalanilgan Adabiyotlar:
1.https://dba.uz/news
2. Temur Tuzuklari.Ahmedov B.tahriri.Toshkent “Ilm-ziyo-nashriyoti”.-2020.-10b.
3.www.ares.uz
4.Temur Tuzuklari.Ahmedov B.tahriri.Toshkent “Ilm-ziyo-nashriyoti”.-2020.-103-105b.
Do'stlaringiz bilan baham: |