Amir Temur tomonidan markazlashgan davlatning barpo etilishi

Markazlashgan davlatning tashkil etilishi

• Amir Temur davlatni siyosiy va iqtisodiy jihatdan mustahkamlashga kirishadi. U 1370-yil, iyul oyida Samarqandda qurultoy chaqirdi. Qurultoyda Shibirg`on hokimi amir Zinda Chashmdan boshqa Movarounnahrning barcha amirlari va qabila boshliqlari to`plandilar. Ikki daryo oralig`ida yashovchi turk-mo`g`ul qabila boshliqlari, barcha amirlar Amir Temur hokimiyatini tan oldilar. Samarqand davlat poytaxti deb e'lon qilindi. Samarqandda mustahkam devorlar, qal'alar hamda saroylar barpo etiladi. Amir Temur mamlakatda qonun va tartib ishlarini joriy etadi.

Markazlashgan davlatning tashkil etilishi

• Maxsus qo`shin tuzib, unga katta imtiyozlar beradi. Amir Temur yirik harbiy bo`linmalarning boshliqlari etib Joku, Sayfuddin, Abbos, Iskandar, A'lam Shayx, Ardasher qavchin va boshqalarni tayinladi. Tajribali harbiylar sipohsolarlikka tayinlandi. 1370-yildayoq Shibirg`on bo`ysundirildi. Zinda Chashm Amir Temur xizmatiga o`tdi. Amir Temur sharqiy hududlarni mo`g`ullar ta'siridan ozod etish uchun Sharqiy Turkiston tomon bir necha marta yurish qilib, Mo`g`uliston xonlariga zarba berib, Farg`ona vodiysi hududlarini, o`tror, Yassi (Turkiston) va Sayramni o`z tasarrufiga oldi. Hisor, Badaxshon, Qunduz kabi viloyat amirlari ham Amir Temur hokimiyatini tan olib, unga bo`ysundilar. 1381-yilda Hirot, Seiston, Mozandaron egallandi. Saraxs, Jom, Qavsiya, Sabzavor shaharlari ham jangsiz Amir Temurga bo`ysundi va uning tasarrufiga o`tdi. Shu tariqa butun Movarounnahr va Xuroson birlashtirildi.

Markazlashgan davlatning tashkil etilishi

• Amir Temur saltanati bilan Oltin o`rda xonligi oralig`ida bu davrga kelib mustaqil bo`lib olgan Xorazm davlati qaror topgan edi. Qadimdari iqtisodiy va madaniy jihatdan Movarounnahr bilan bevosita bog`lig bo`lgan Xorazm mo`g`ullar davrida ikki qismga ajralib, markazi Urganch shahri bo`lgan Shimoliy Xorazm Oltin o`rdaga, markazi Kat qal'asi bo`lgan Janubiy Xorazm esa Chig`atoy ulusiga bo`ysundirilgan. XIV asrning 60-yillari oxirida Oltin o`rdada yuz bergan g`alayonlar vaqtida Qo`ng`irot so`filari Shimoliy Xorazmda yangi sulolaning mustaqil hukmronligini tiklab oladilar.