Amanov akram mirzayevich zaripov xusan baxodirovich "soliqlar va soliqqa tortish" fani

Nazorat va muhokama uchun savollar 
 
1.
―Kasbiy faoliyat asoslari‖ fanining maqsadi va vazifasi 
nimalardan iborat? 
2.
―Kasbiy faoliyat asoslari‖ fanining predmeti va o‗rganish 
usullarini tushuntirib bering ? 
3.
―Kasbiy faoliyat asoslari‖ fanining boshqa fanlar bilan 
qanday bog‗liqligi mavjud ? 
4.
Kasb, hunar deganda nimani tushunasiz? 
5.
Kasblarning turkumlanishi va tiplari qanday? 

---

21 
Toshkent 
Moliya 
instituti tarixidan
2.
 
“Soliqlar va soliqqa tortish” bakalavriat ta‟lim 
yo‟nalishiga umumiy tavsif
Biz «Kasbiy faoliyat asoslari» 
fanini o‘rganishni dastlab, Toshkent 
moliya 
instituti 
haqidagi 
ma‘lumotlardan boshlash maqsadga 
muvofiqdir. 
Toshkent moliya instituti 1991 yil 13 mayda Oʻzbekiston 
Respublikasi 
Prezidentining 
PF-207-sonli 
farmoniga koʻra 
Toshkent xalq xoʻjaligi institutining Moliya-kredit va Hisob-iqtisod 
fakultetlari negizida tashkil etildi. Institut rektori lavozimiga iqtisod 
fanlari doktori, professor, Oʻzbekiston Fanlar akademiyasining 
haqiqiy aʼzosi Murod Sharifxoʻjayev tayinlandi. 
2005 yilda Murod Sharifxoʻjayevning Oliy Majlis Senatida oʻz 
vakolatlarini boshlashi munosabati bilan oʻquv ishlari boʻyicha 
prorektor lavozimida ishlab kelgan iqtisod fanlari doktori, professor 
Alisher Vosiqovich Vahobovga rektorlik vazifasi yuklatildi. 
2012 yilda professor Alisher Vasikovich Vahobov Oʻzbekiston 
Respublikasi Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vaziri etib tayinlandi. 
2013 yilning yanvar oyidan boshlab institutga iqtidorli olim-
amaliyotchi iqtisod fanlari nomzodi, dotsent Azizov Ulugʻbek 
Oʻktamovich rektor etib tayinlandi. 
Ulugbek Azizovning 2016 yilda Oʻzbekiston Respublikasi 
Vazirlar Mahkamasi masʼul lavozimiga oʻtishi munosabati bilan 
institutga ilgari Oʻzbekiston Respublikasi Davlat statistika 
qoʻmitasi raisi oʻrinbosari lavozimida faoliyat yuritgan iqtisod 
fanlari doktori, professor Begalov Bahodir Abdusalomovich rektor 
etib tayinlandi. 
2017 yilda Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 
qaroriga binoan institut rektori vazifasida faoliyat yuritgan Begalov 
Bahodir Abdusalomovich Oʻzbekiston Respublikasi Davlat 
Statistika Qoʻmitasi raisi lavozimiga ishga oʻtishi munosabati bilan 
Toshkent moliya institutiga oliy oʻquv yurti boshqaruv tizimining 
barcha bosqichlarida muvaffaqiyatli ishlagan olim, iqtisod fanlari 

---

22 
doktori, professor Xaydarov Nizomiddin Hamrayevich rektor etib 
tayinlandi. 
Toshkent moliya institutida 1991 yil sentyabr oyidan boshlab 3 
ta kunduzgi - Moliya-iqtisod, Kredit-iqtisod va Hisob-iqtisod, 2 ta 
sirtqi - ―Kredit-iqtisod‖ va ―Moliya-hisob iqtisod‖ fakultetlari 
tarkibida tegishli yoʻnalishlar hamda 20 ga yaqin kafedralar oʻz ish 
faoliyatini boshladi. 1993 yildan boshlab ―Soliqlar va soliqqa 
tortish‖, ―Sugʻurta ishi‖, ―Qimmatli qogʻozlar va birja 
ishi‖yoʻnalishlari boʻyicha ham kadrlar tayyorlashga kirishildi. 
1998-1999 
oʻquv 
yilidan 
boshlab 
Toshkent 
moliya 
institutida ―Loyihalarni 
moliyalashtirish‖ yoʻnalishi 
boʻyicha ―Invsstitsion 
loyihalarni 
moliyalashtirish‖ kafedrasi 
tashkil etildi. 
1999 yildan eʼtiboran Kasb taʼlimi ―Buxgalteriya hisobi va 
audit‖ taʼlim yoʻnalishi boʻyicha oʻqishga kabul qilish yoʻlga 
qoʻyildi.2004 yilga kelib, institutning ―Hisob-iqtisod‖ va ―Kredit-
iqtisod‖ fakultetlari negizida ―Boshqaruv‖ fakulteti barpo etildi.
Boshqaruv 
fakulteti ―Kasb 
taʼlimi‖, 
―Statistika‖ 
va 
―Menejment" yoʻnalishlari boʻyicha bakalavrlar tayyorlay boshladi. 
Institut rektorining 2005 yil 27 avgustdagi 137-sonli buyrugʻiga 
asosan Moliya-iqtisod fakultetida tayyorlanayotgan ―Soliqlar va 
soliqqa 
tortish‖ 
va 
―Sugʻurta 
ishi‖ taʼlim 
yoʻnalishlari 
negizida Soliq va sugʻurta ishi fakulteti tashkil kilindi. 2011-2012 
oʻkuv yilidan eʼtiboran fakultetning nomi Sugʻurta fakulteti, deb 
oʻzgartirildi. 
2007 yil 19 oktyabrda ―Moliya‖ kafedrasi negizida institut 
rektorining 153-sonli buyrugʻi bilan ―Gʻaznachilik ishi‖ kafedrasiga 
asos solindi. 2007 yil ―Bank ishi‖ kafedrasi negizida ―Bank hisobi 
va audit‖ kafedrasi tashkil topdi va oʻz faoliyatini boshladi.
2005 yilda ―Makro va Mikroiqtisodiyot‖ kafedrasi ―Biznes va 
iqtisodiyot‖ kafedrasi, deb nomlandi va mutaxassis tayyorlaydigan 
kafedralar safiga kiritildi.
2007 yil 5 noyabrda ―Moliya injiniringi‖ va ―Bozordagi 
faoliyat va operatsiyalar‖, Investitsiyalarni moliyalashtirish‖ 
yoʻnalishlari negizida Loyihalarni moliyalashtirish fakulteti tashkil 
topdi. 

---

23 
2007 yil 30 noyabrda ikkita yangi taʼlim yoʻnalishi - ―Moliya 
injiniringi‖ va ―Bozordagi faoliyat va operatsiyalar‖ ochilganligi 
munosabati bilan ―Moliya injiniringi va bozorlar‖ kafedrasi ochildi 
va 2010 yildan ―Moliya bozori va qimmatli qogʻozlar‖, deb 
nomlandi. 
2009 yil 30 mayda ―Umumiqtisodiy nazariya va iqtisodiy 
pedagogika‖ kafedrasi ―Iqtisodiyot nazariyasi‖ va ―Pedagogika va 
psixologiya‖ kafedralariga ajratildi. Institut rektorining 2010 yil 10 
fevraldagi 44-sonli buyrugʻiga asosan institutning ―Buxgalteriya 
hisobi‖ kafedrasi negizida ―Byudjet hisobi‖ kafedrasi tashkil etildi. 
2009 yilda Umumiqtisod fakultetining nomi davr talabiga mos 
ravishda Byudjet hisobi va gʻaznachilik fakulteti, deb oʻzgartirildi. 
2009 yil sentyabr oyidan fakultet nomi Byudjet hisobi va davlat 
jamgʻarmalari fakulteti, deb nomlandi. 2017 yil iyun oyida ―Falsafa 
va Oʻzbekistonda demokratik jamiyat qurish nazariyasi va 
amaliyoti‖ va ―Oʻzbekiston 
tarixi‖ kafedralari 
birlashtirilib, 
kafedraning rasmiy nomi ―Ijtimoiy fanlar‖, deb nomlandi. 
1999 oʻquv yilidan boshlab esa institutda jahonning yetakchi 
universitetlari tajribalari asosida magistratura tashkil etildi. 
Institutda hozirgi paytda respublikada xizmat koʻrsatgan koʻplab 
olimlar mehnat qilib kelmoqda. Ular jumlasiga 3 nafar Oʻzbekiston 
Respublikasida xizmat koʻrsatgan fan arbobi, 2 nafar Oʻzbekiston 
Respublikasida xizmat koʻrsatgan xalq maorifi xodimi, 2 nafar 
Oʻzbekiston Respublikasida xizmat koʻrsatgan iqtisodchi, 1 nafar 
Oʻzbekiston Respublikasida xizmat koʻrsatgan ixtirochi va 
ratsionalizator kiradi.
1999 
yilga 
kelib 
institutda ―Axborot 
va 
texnika 
taʼminoti‖ boʻlimi tashkil etildi. Uning asosiy vazifasi mavjud 
texnika vositalariga texnik xizmat qilish, uni yagona koorporativ 
tarmoqqa jamlash va institut kompyuter tarmogʻini rivojlantirishga 
qaratildi.
Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2006 yil 20 
iyundagi ―Respublika aholisining axborot-kutubxona taʼminotini 
tashkil etish toʻgʻrisida‖gi PQ-381 sonli qaroriga binoan Toshkent 
moliya instituti axborot-resurs markazida zamonaviy axborot 
texnologiyalari joriy etildi. Bugungi kunda ARM fondida jami 650 

---

24 
mingdan ortiq ilmiy adabiyot va boshqa turdagi yordamchi 
adabiyotlar mavjud. 
Mutaxassis kadrlar tayyorlash modelini hayotga tatbiq qilish, 
ularni zamon talablari va jahon andozalariga mos boʻlishi uchun 
institutning 6 ta fakulteti tasarrufidagi 24 ta kafedrada 453 nafar 
professor-oʻkituvchilar faoliyat koʻrsatmoqda. Ulardan 40 nafari 
fan doktori va professorlar, 132 nafari fan nomzodi va dotsent. 
Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va oʻrta maxsus taʼlim 
vazirligining 1995 yil 18 dekabrdagi 277-sonli buyrugʻiga binoan 
Toshkent moliya institutiga tayanch oliy oʻquv yurti vakolati berildi 
va unga 6 ta oliy oʻquv yurtlari (AndMII, QQDU, QarDU, 
NamMII, TermDU, FarPI) biriktirilgan. 
Xalqaro hamkorlik borasida institut Abersvift universiteti 
(Angliya), Vusong Xalqaro Solbrij universiteti (Janubiy Koreya), 
Hindiston moliya instituti (Hindiston), Hankuk Xorijiy Tillar 
universiteti (Janubiy Koreya), Yodju texnologiya instituti (Janubiy 
Koreya), Sinszyan universiteti (Xitoy), Kembridj mintaqaviy 
maktabi (Buyuk Britaniya), Sanderland universiteti (Buyuk 
Britaniya), Rossiya Federatsiyasi hukumati huzuridagi Moliya 
universiteti (Rossiya Fe- deratsiyasi), Bayneri univsrsiteti 
(Malayziya), Latviya universiteti (Latviya), Mikolas Romeris 
universitetlari (Litva) bilan aloqalar oʻrnatgan. 2008 yilda Toshkent 
moliya instituti Yevropa milliy qoʻmitasi tomonidan ―Yeurorean 
quality‖ (Yevropa sifat belgisi) belgisi bilan taqdirlangan. 
Oʻzbekiston Republikasi Vazirlar Mahkamasining 2005 yil 16 
martdagi AI № 058 litsenziyasiga muvofiq ―IQTISOD-MOLIYA‖ 
nashriyoti oʻz faoliyatini boshladi. 2008 yildan boshlab, ―Moliya‖ 
ilmiy-iqtisodiy jurnali taʼsis etildi va hozirgi kunda Oʻzbekiston 
Respublikasi Oliy Attestatsiya Komissiyasi (OAK) Prezidiumining 
qaroriga koʻra u doktorlik ilmiy ishlanmalarini chop etish 
belgilangan ilmiy jurnallar roʻyxatiga kiritildi. ‖Moliyaʻ jurnali 
dastlab, bir yilda toʻrt marotaba. 2011 yildan boshlab esa yilda olti 
marotaba nashr etilmoqda. 
2018-yilning 3-sentyabridan Toshkent 
moliya 
instituti 
rektori 
lavozimida