Amaliyot rahbari: I. Abdullayea lavozimi, F. I. Sh

Оtchеtы (hisobot) - MB tarkibidagi ma‘lumotlardan keraklisini printerga chiqaruvchi kogozdagi asosiy hujjat.
Mоduli - Visual Basic dаsturlаsh muхitidа yozilgаn dаstur bulib, nоstаndаrt оpеrаtsiyalаrni fоydаlаnuvchi tоmоnidаn bаjаrilishigа imkоn yarаtаdi,
Mаkrоkоmаndа - bir kator buyruklar majmui asosida hosil bo’lgan makrobuyruk bo’lib, foydalanuvchi tomonidan jadval tuzishda juda kiyin xal kilinadigan jarayonlarni yechadi.
Sanab utilgan ob‘ektlar ustida ishlash uchun oynaning ung tomonida Оtkrыtь (ochish), Kоnstruktоr va Sоzdаtь (yaratish) degan tugmachalar joylashgan. Demak, bu tugmalar Access ning ishlash tartibini ifodalaydi.
Оtkrыtь tugmasi bosilsa, joriy ob‘ekt kuz oldimizda namoyon bo’ladi. Agar bu ob‘ekt jadval bo’lsa, uni ko’rib yangi ma‘lumotlar kiritish yoki avvalgisini



7-rasm. Microsoft Access oynasi

o’zgartirish imkoniyati hosil bo’ladi (31-rasm).

Kоnstruktоr tugmachasi bosilsa, u holda ob‘ektning tuzilmasi namoyon bo’ladi. Agar ob‘ekt jadval bo’lsa, unga yangi maydon kiritish yoki olib tashlash mumkin. Bordiyu fоrmа bo’lsa, u holda boshqarish elementlarini tashkil etadi. Ammo bu xol foydalanuvchilar uchun emas, balki MBni tashkil etuvchilarga ko’prok foydali.
Sоzdаtь tugmasi bosilsa, u holda yangi ob‘ektlar tuzish, uni boshqarish lozim bo’ladi.
Xullas, ana shu sanab utilgan tartib(rejim)lar asosida ob‘ektlar ustida quyidagi turda ish bajariladi:

• 
  mexaniq usul bilan;
  
• 
  avtomatlashtirilgan holatda;
  
• 
  jadval ustasi (master) yordamida.
  

Hisobot tuzilmasi. Xuddi forma kabi hisobot ham boshqarish elementlariga ega qismlardan tashkil topgan, ammo bunda qismlar ko’p-u, boshqarish elementlari formaniqidan kamrok. Hisobot tuzilmasi asosan 5 qismdan iborat bo’ladi (15-rasm.):

• 
  hisobot sarlavxasi,
  
• 
  yuqori kolontitul,
  
• 
  ma‘lumotlar joylashgan joy,
  
• 
  hisobot eslatmasi.
  

Odatda, hisobot tuzilmasi bilan tanishish uchun avtomatik ravishda hisobot tashkil qilib uni «konstruktor» tartibida ochish qulay. Bunda hisobot sarlavxasi umumiy sarlavxani chop etishni ta‘minlaydi, yuqori kolontitul qismlari esa sarlavxaga tegishli kichik-kichik sarlavxachalarni ifodalaydi. Ma‘lumotlar maydonida esa boshqaruv elementlari joylashtirilib, ular asosan ma‘lumotlar bazasi maydonlari mazmunini bildiradi. Quyi kolontitul qismi xuddi yuqori kolontitul kabi boshqarish elementlariga ega, Now funktsiyasi bilan vaqtni va Page() funktsiyasi bilan hisobot varaqlari belgilanadi.