Amaliy topshiriqlar

Amaliy topshiriqlar

	10 lik sanoq sistemasida berilgan sonni 2, 8 va 16 lik sanoq sistemasidagi ko‘rinishini chop qiluvchi SANOQ_SISTEMA sinfi yaratilsin.
	Kompleks sonlar ustida arifmetik amallarni bajaruvchi KOMPLEKS sinfi yaratilsin.
	Berilgan natural n soni uchun n*n o‘lchamidagi A matritsani maksimal va minimal elementini topadigan, uning bosh diagonalga nisbatan simmetrik ekanligini aniqlaydigan, transponerlangan ko‘rinishini chop etuvchi funksiya-a’zolarini o‘z ichiga oluvchi MATRITSA sinfi yaratilsin.
	Uch o‘lchamli fazoda koordinatalari bilan berilgan ikkita vektorni tavsiflovchi VEKTOR2_3D sinfi aniqlansin. Sinfda vektorlarni qo‘shish va ayirish orqali yangi vektorlar hosil qiluvchi, ikkita vektorning skalyar ko‘paytmasini, vektor uzunligini va ikkita vektorlar orasidagi burchak kosinusini hisoblovchi funksiya-a’zolalar aniqlansin.
	Ko‘phad darajasi va koeffisientlari bilan berilgan bitta o‘zgauvchili ko‘phadni tavsiflovchi KO_PHAD sinfi yaratilsin. Sinfda ko‘phad berilgan argumentdagi qiymatini hisoblovchi, ko‘rsatilgan tartibdagi hosilasini topadigan funksiya-a`zolar aniqlansin.
	Uy kutubxonasini tavsiflovchi UY_KUTUBXONASI sinfi aniqlansin. Unda ixtiyoriy sondagi kitoblar bilan ishlash, qandaydir alomati boyocha kitobni izlash (muallif yoki yil bo‘yicha), yangi kitobni qo‘shish va o‘chirish imkoniyatlari bo‘lsin.
	Yon daftarni o‘zida aks ettiruvchi YON_DAFTAR sinfi yartilsin. Unda ixtiyoriy sondagi yozuvlar bilan ishlash, qandaydir alomati boyocha yozuvni izlash (familiya, tug‘ilgan yili yoki telefon nomeri bo‘yicha), yangi yozuvni qo‘shish va o‘chirish imkoniyatlari bo‘lsin.
	Talabalar guruhini tavsivlovchi TALABA_GURUHI sinfi yaratilsin. Unda ixtiyoriy sondagi talalbalar bilan ishlash, qandaydir alomati boyocha talabani izlash (familiya, tug‘ilgan yili yoki telefon nomeri bo‘yicha), yangi yozuvni qo‘shish, o‘chirish va tartiblash imkoniyatlari bo‘lsin.
	Stek ustidagi amallarni bajaruvchi STEK sinfi aniqlansin. Ushbu sinfdan labirintdan chiqish masalasini yechishda foydalanilsin. Labirint kvadratlardan tashkil topgan matritsa ko‘rinishida beriladi. Har bir kvadrat ochiq yoki yopiq bo‘ladi. Yopiq kvadratga kirish mumkin emas. Agar kvadrat ochiq bo‘lsa uning yon tomonidan kirish mumkin (burchagidan kirish mumkin emas). Har bir kvadrat uning matritsadagi koordinatalari bilan beriladi. Labirintdan chiqich amalga oshirilganda topilgan yo‘l chop qilinadi (kvadratlar koordinatalari juftliklarining ketma-ketligi).
	YUGURUVCHI sinfi yugurish musobaqasi natijalari haqidagi , va berilgan-a’zolarni o‘z ichiga oladi. Berilgan n o‘lchamidagi YUGURUVCHI sinf obe’ktlari massivi yaratilsin va quyidagi amallar bajarilsin: a) massiv yuguruvchilarni masofani bosib o‘tgan vaqtining kamayishi bo‘yicha tartiblansin; b) jamoa a’zolarining o‘rtacha yugurish vaqti bo‘yicha yuqori natija ko‘rsatgan uchta jamoa nomlari chop etilsin.
	FUTBOL sinfi jamoasining o‘yin natijalari haqidagi ,,,,va berilgan-a’zolarni o‘z ichiga oladi. Berilgan n uchun FUTBOL sinfi obyektlari massivi hosil qilinsin va to‘plagan ochkolari bo‘yicha jamolar jadvali chop etilsin. Bunda quyidagilarga e’tibor berilsin: agar ikkita jamoaning ochkolari teng bo‘lsa, kiritilgan va o‘tkazib yuborilgan to‘plar farqi qaraladi. Farqi katta bo‘lgan jamoa uyqori qatorga o‘tadi, aks holda qur’a tashlanadi va shunga qarab jamoa o‘rni aniqlanadi.
	AVTOMOBIL sinfida avtomobil va uning egasi haqidagi ,,berilgan-a’zolari aniqlangan. Berilgan n o‘lchamidagi AVTOMOBIL sinfi obyektlari massivi yaratilsin va quyidagi amallar bajarilsin: a) massiv avtomobil egalarining familiyalarini alfavit bo‘yicha joylashuviga mos tartiblansin; b) kiritilgan avtomobil rusumidagi avtomobil egalari haqidagi ma’lumot chop etilsin; d) kiritilgan avtomobil rusumi va nomeri bo‘yicha avtomobil egasining familiyasi chop etilsin.
	Nuqta bilan tugaydigan matn berilgan. Uning formula ekanligi quyidagi qoidalar asosida tekshirilsin. Natija ijobiy bo‘lgan holda formua qiymati hisoblansin: ::=|() ::= +| – | * ::=0|1|2|3|4|5|6|7|8|9 Masalan, “5” formula qiymati 5, ”((2–4)*6)“ formula qiymati 12.
	SMS_XABAR sinfi yaratilsin. Unda uyali telefondagi tugmalar orqali xabar terish jarayoni amalga oshirilsin. Tugma ma’lum bir vaqt intervalida ketma-ket bosilganda unga bog’langan harf va raqamlarning matnda paydo bo’lishi, hamda tugma bosishda vaqt intervalidan oshganda kursorni bir o’rin o’ngga siljishi amalga oshirilsin. Sinfda matnni o‘chirish, kursorni harakatlantirish va xabarni ko‘rsatilgan adressga (nomerga) jo‘natilganligi haqida xabar beruvchi funksiy-a’zolar aniqlansin.
	TO_RTBURCHAK sinfi yaratilsin. Uning tarkibida tekislikdagi to‘rtburchak uchlari - A,B,C va D nuqtalar kiritilganda: a) to‘rtburchak mavjudligini; b) agar to‘rburchak mavjud bo‘lsa, uning qavariq yoki yo’qligi; d) to‘rtburchakning yuzasi va perimetrini hisoblaydigan funksiya-a’zolar aniqlansin.
	Butun sonlar juftligi bilan berilgan ratsional sonlar ustida amal bajaruvchi RATSIONAL sinfi aniqlansin. Sinf obyektlari massivini yaratilsin va sinfning do‘st funksiyalari yordamida quyidagi masalalar yechilsin: berilgan a va b ratsional sonlarning tengligi tekshirilsin; berilgan a va b ratsional sonlar yig‘indisi r ratsionalga berilsin; berilgan r ratsional son qisqarmaydigan ko‘rinishga keltirilsin; e) massiv ko‘rinishida berilgan ratsional sonlarning eng kattasi topilsin.
	O‘zaro ekvivalent formullardan foydalangan holda berilgan mantiqiy ifodani soddalashtirish amalini bajaradigan MANTIQIY_IFODA sinfi yaratilsin. Quyida o‘zaro ekvivalent formulalar ro‘yxati keltirilgan. 1)   x  x; 2) x   x  1; 3) x 1  x; 4) x  0  x; 5) x  1  1; 6) x  0  0; 7) x ( xy)  x; 8) x (x y)  x; 9) x  x  x; 10) x  x  x; 11) x  x  0; 12)  (x  y)   x   y ; 13)  (x  y)   x   y ; 14) x y  y  x; 15) x  y y  x; 16) (x  y)z x (yz); 17) (x  y)z  x (yz); 18) ( x)  x. 19) x (y  z)  (x y)  (xz); 20) x (y  z)(x y) (xz);
	SUDOKU sinfi yaratilsin. Uning tarkibiga sudoku o‘yinini amalga oshiruvchi berilgan-a’zolar va funksiya-a’zolar aniqlansin. O‘yinning boshlang‘ich holatida o‘lchamidagi kataklar berilgan bo‘lib, ular o‘lchamdagi 9 ta kvadratlarga bo‘lingan. Kataklarning ayrimlari 1 dan 9 gacha bo‘lgan sonlar bilan to‘ldirilgan. Quyidagi shart ostida qolgan bo‘sh kataklar 1 dan 9 gacha bo‘lgan
	sonlar bilan to‘ldirilsin: katakka yoziladigan son katak joylashgan gorizontal va vertikal yo‘nalishdagi kataklarda, hamda katak joylashgan kvadrat ichida takrorlanmasligi kerak. Rasmda Sudoku o‘yinining boshlangich ko‘rinishiga misol keltirilgan.
	Kalax o‘yinini amalga oshiruvchi KALAX sinfi aniqlansin. Kalax o‘yinida ikkita ishtorokchi qatnashadi - odam va kompyuter. O‘yinda ikki qatorda bir-biriga qarama-qarshi joylashgan, toshlar bilan to’ldirilgan oltitadan chuqurchalar, hamda qo‘shimcha ravishda har bir o‘yinchiga bittadan bo‘sh chuqurcha (kalaxlar) bo‘ladi. O’yin boshida har bir o‘yinchi tomondagi chuqurchalar oltita toshcha bilan to‘ldiriladi, kalaxdan tashqari (rasmga qarang). O‘yinning har bir qadamida ishtirokchilardan biri o‘z tomonidagi qaysidir chuqurchadan barcha toshchalarni oladi va soat millari harakatiga teskari yo‘nalishda sikllik ravishda o‘z chuqurchalariga bittadan toshchani joylab chiqadi, shu jumladan, o‘z kalaxiga ham (rasmga qarang). Navbatdagi qadam quyidagi holatlar bo‘yicha amalga oshiraladi: - agar o‘yinchi joylagan toshchalarning oxirgisi bo‘sh chuqurchaga tushsa, shu chuqurchadagi toshcha va shu chuqurchaga mos (qarshisidagi) raqibning chuqurchasidagi barcha toshlar olinib o’z kalaxiga joylaydi, hamda o’yinni o‘zi davom ettiradi; - agar o‘yinchi joylagan toshchalarning oxirgisi kalaxga tushsa, o‘yinni o‘zi davom ettiradi; - boshqa holatlarda toshchalarni joylash navbati raqibga o‘tadi. Agar birorta o‘yinchi chuqurchalarining barchasi bo‘sh bo’lib qolsa (raqib yurishi sababli bo‘lsa ham), raqib chuqurchalarida qolgan barcha toshlar olinib, o‘yinchi kalaxiga o‘tkaziladi va o‘yin nihoyasiga yetadi. O‘z kalaxida umumiy toshchalar sonining yarmidan ko‘pini yig‘gan o‘yinchi g‘olib hisoblalanadi.
	AXBOROT_ZICHLASH_8_7 sinfi yaratilsin va unda matnni zichlashning “sakkizdan yettiga” usuli amalga oshirilsin. Bu usul ASCII turidagi 0..127 kodlari oralig’dagi belgilarda yozilgan matnni zichlshtirishga mo’ljallangan. Algoritm asosida belgi kodidagi ishlatilmaydigan (barcha belgi uchun 0 bo’lgan) 7-razryaddan foydalanish yotadi. Matn 8 baytdan iborat bloklarga bo’linadi va 1-baytning 7 ta razryadidagi qiymatlar qolgan 7 ta baytlarning 7-razryadlariga ustun bo’yicha yoziladi. Misol uchun quyidagi 8-baytli blokdan 7 baytlik blok hosil bo’ladi: 1-bayt 0111 0101 2-bayt 1111 1101 2-bayt 0111 1101 3-bayt 1010 0011 3-bayt 0010 0011 4-bayt 1101 0110 4-bayt 0101 0110 hosil bo’ladigan 7 bayt: 5-bayt 0001 0000 5-bayt 0001 0000 6-bayt 1110 1101 6-bayt 0110 1101 7-bayt 0010 1010 7-bayt 0010 1010 8-bayt 1111 1001 8-bayt 0111 1001 1-bayt 7-ustunda. Berilgan matn zichlahtirilsin va qayta tiklansin. Matn bloki 8 baytga to’lmaganda u probel belgisi bilan to’ldirilsin.