Amaliy matematika va informatika” yo’nalishi 18. 08-guruh talabasi Topvoldiyev Muslimjon Muxtorjom o’g’lining

2. Algoritmning formulalar yordamida ifodalanishi Bu usul matematika, fizika, kimyo va biologiya kabi fanlarda ko‘plab qo'llanilaniladi. Yodingizda bo‘lsa, so'zlar yordamida ifodalangan g‘ishtlar sonini hisoblash algoritmini formula orqali ifodalagan edik. Formuladagi «+», «—», «x», «:» kabi arifmetik amallarning tartibiga rioya qilgan holda bajarilishi ham algoritmga misol boMadi. Awal erilgan ««ax2+ bx+c = 0 (a* 0) ko‘rinishidagi kvadrat tenglamani yechish» algoritmining formula orqali ifodasi bilan tanishsiz. Bilasiz, formuladagi amallar ma'lum bir tartib bilan bajarilishi shart.

3. Algoritmning jadval yordamida ifodalanishi

Algoritmning bu ko'rinishda berilishi ham sizga tanish. Masalan, matematikada qo'llanib kelinayotgan Bradis jadvali deb nomlangan to‘rt xonali matematik jadval, lotareya yutuqlar jadvali, Mendeleyev kimyoviy elementlar jadvali. Bunday jadvallardan foydalanish maMum bir algoritm qo'llashni talab etadi. Biror funksiyaning grafigini chizish uchun ham funksiyaning argument qiymatlariga mos qiymatlar jadvaiini hosil qilamiz. Bu ham algoritmning jadval ko‘rinishiga misol bo'ladi.

4. Algoritmning grafik shaklda ifodalanishi Algoritmning bu ko‘rinishda ifodalanishi matematikada chizilgan grafik, kerakli uyni oson topish uchun dahalarda o‘rnatilgan uylarning joylashish sxemasi, avtobuslarning yo'nalish sxemasi orqali sizga tanish.

Algoritmlash asoslarini o‘rganishning yana bir qutay grafik shakli — blok-sxema usulidir. Blok-sxemalar bir yoki bir nechta buyruq yoki ko'rsatmani aks ettiruvchi maxsus geometrik shakllar — bloklardan tashkil topadi. Bloklar yo'nalish chiziqlari orqali tutashtiriladi.

Chiziqli algoritmlar blok - sxemasining umumiy strukturasi

Jarayon - bir yoki bir necha amallarni bajarilishidagi ma’lumotlarning o’zgarishi.

Qaror – biror shartga bog’liq ravishda algoritmning bajarilish yo’nalishini tanlash.

Shakil o’zgartirish – dasturni o’zgartirish buyruq yoki buyruqlar turkumini o’zgartirish amalini bajarish.

Avval aniqlangan jarayon – Oldindan ishlab chiqilgan dastur yoki algoritmdan foydalanish.

Kiritish, chiqarish – axborotlarni qayta ishlash mumkin bo’lgan shakilga o’tkazish, yoki olingan natijani tasvirlash.

Displey – EXM ga ulangan displeyga axborotlarni kiritish yoki chiqarish

Hujjat – Axborotlarni qog’ozga chiqarish yoki qog’ozdan kirgizish.

Axborotlar oqimi chizig’I – Bloglar orasidagi bog’lanishlarni tasvirlash.

Bog’lagich – Uzulib qolgan axborotlarni ulash belgisi.