«amaliy matematika va informatika» kafedrasi

EXCEL da bajarilgan masalalar
1-misol.x argumentning ∆x absolyut yoki δx nisbiy xato qiymatlari ma`lum. Y=f(x) funksiya ega bo`lishi mumkin bo`lgan ∆(y) absolyut va δ (y) nisbiy xato chegaralarini hisoblang.

2-misol. Doiraning radiusi berilgan bo`lib, uning yuzini hisoblashda π sonini 3.14 deb olganimida yuzaga keladigan absolyut va nisbiy xatoliklar.

3-misol. x argumentning ∆x absolyut yoki δx nisbiy xato qiymatlari ma`lum. Y=f(x) funksiya ega bo`lishi mumkin bo`lgan ∆(y) absolyut va δ (y) nisbiy xato chegaralarini hisoblang.

XULOSA

Hozirda ma’lumki, har bir ta’lim yo‘nalishi bo‘yicha bilim olayotgan talabaga boshqa bir fanni o‘qitishda bu fanlarning o‘zaro munosabatiga, o‘qitilayotgan fanning kasbga yo‘nalgan sohaga tatbiqlariga jiddiy e’tibor berilmayotganligini ko‘rishimiz mumkin.
Hisoblash usullarini yuqori malakali mutaxassislar yaratadilar. Oliy texnika o`quv yurtlarining talabalari va ilmiy xodimlari shu usullarning asosiy g’oyalarini tushunsalarva o`z masalalarini yechishda ulardan foydalana olsalar shuning o`zi yetarlidir. Hozirgi paytda amaliy matematikaning qator bo`limlari bo`yichà chuqur mazmunli darsliklar, ilmiy va o`quv qullanmalari mavjud.
Ammo, ularning ko’pida muayyan matematik yunalishgina yoritilgan bo`lib, oliy texnika o`quv yurtlarining talabalari ularni o`rganish uchun maxsus matematik tayyorgarlikka ega bo`lmaganliklari tufayli bu fanni o`zlashtirishda qiynaladilar. Ayniqsa hisoblash matematikasi usullari har tomonlama tushunarli qilib yozilgan qo`llanma va darsliklar o`zbek tilida etarli emasligi talabalar uchun bir qancha qiyinchiliklar tug’dirmoqda.
Insoniyat o’zining amaliy faoliyati davomida sonlar bilan bevosita munosabatda bo’ladi.Ko’pincha turmushda uchraydigon kattaliklarni o’lchash mumkin emas. Bu esa sonlarni taqribiy xisoblashga olib keladi. Buni amalga oshirishda xatoliklarga yo’l qo’yiladi. Ushbu kurs ishi shu xatoliklarni oldini olishda oz bo`lsa ham engillashtiradi degan umiddaman. Kurs ishi asasiy ikki bo`lim va oltita qisqacha mavzularni o`z ichiga oladi.