Amaliy matematika va informatika“ kafedrasi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI


FARG’ONA DAVLAT UNIVERSITETI

“AMALIY MATEMATIKA VA INFORMATIKA“ KAFEDRASI

“Algoritmik tillar va dasturlash“ fanidan

KURS ISHI
Mavzu: “C# dasturlash tilida “MediaPlayer” dasturini yaratish”
20.09-guruh talabasi


Bajardi: Nomonjonova Sh
Rahbar: Ismoilov A
Farg'ona-2022 yil
FARG’ONA DAVLAT UNIVERSITETI MATEMATIKA-INFORMATIKA FAKULTETI
“AMALIY MATEMATIKA VA INFORMATIKA” KAFEDRASI
“ALGORITMIK TILLAR VA DASTURLASH“ FANIDAN
KURS ISHI BO’YICHA BERILGAN
TEXNIK TOPSHIRIQ
Mavzu : C# dasturlash tilida “MediaPlayer” dasturini yaratish
Fakultet: Matematika informatika
Talaba FISH: Nomonjonova Shohida Husniddin qizi
Kurs ishini bajarish bo’yicha topshiriqlar rejasi

№	Kurs ishini bajarish bo’yicha topshiriqlar nomi	Bajarish muddati	Amalda bajarilgan muddat	Topshiriqni bajarilgan bo’yicha talabaning imzosi	Rahbar imzosi
1.	Kurs ishi mavzusi bo’yicha rejani ishlab chiqish
2.	Kurs ishining 1-bobi bo’yicha nazariy ma’lumotlarni yig’ish va tahlil qilish
3	Kurs ishining 2-bobi bo’yicha nazariy-amaliy ma’lumotlarni yig’ish va tahlil qilish
4	Kurs ishi natijalarini tahlil qilish va yakuniy xulosalar olish
5	Kurs ishini tushuntirish xatini rasmiylashtirish va taqdimotini yaratish
6	Kurs ishiga rahbardan taqriz olish
7	Kurs ishini himoya qilish

Topshiriq beruvchi: _________________ Ismoilov A

(imzo)
Topshiriq oluvchi: _________________ Nomonjonova Sh

(imzo)
MUNDARIJA

KIRISH 3
1-§.Windows MediaPlayerni birinchi marta sozlash 10
2-§.Fayllarni Windows MediaPlayer kutubxonangizga qo'shish 15
3-§. MediaPlayerning tarkibiga kiruvchi ba’zi elementlar 17

KIRISH

“Barqaror rivojlanishga erishish uchun biz raqamli bilimlarni va axborot texnologiyalarini chuqur oʻzlashtirishimiz kerak, bu esa bizga har tomonlama rivojlanishga erishish uchun eng qisqa yoʻldan borishimizga imkon beradi. Bugungi dunyoda raqamli texnologiyalar barcha sohalarda hal qiluvchi rol oʻynamoqda.”
(Sh. Mirziyoyev)
Vatanimizda, erkin va farovon hayot barpo etish, rivojlangan mamlakatlar qatoridan o’rin olish, demokratik jamiyat qurish kabi ezgu maqsadlar qo’yildi. Bu esa kelajagimizni yaqqol tasavvur etish,jamiyatimizning ijtimoiy-ma‘naviy poydevorini mustahkamlash ehtiyojini tug’diradi. Demak, hozirgi eng asosiy vazifa: yosh avlodni vatan ravnaqi, yurt tinchligi, xalq farovonligi kabi olijanob tuyg’ular ruhida tarbiyalash, yuksak fazilatlarga ega, ezgu g’oyalar bilan qurollangan komil insonlarni voyaga etkazish, jahon andozalariga mos, kuchli bilimli, raqobatbardosh kadrlar tayyorlashdir. O’zbekistonning iqtisodiy va ijtimoiy sohalarda yuqori natijalarga erishishi, jahon iqtisodiy tizimida to’laqonli sheriklik o’rnini egallay borishi, inson faoliyatining barcha jabhalarida zamonaviy axborot texnologiyalaridan yuqori darajada foydalanishning ko’lamlari qanday bo’lishiga hamda bu texnologiyalar ijtimoiy mehnat samaradorligini oshishida qanday rol o’ynashiga bog’liq. Keyingi yillarda mamlakatimiz ilm-fani ham axborotlashtirishning nazariy asoslariga katta hissa qo’shib kelmoqda, shu bilan birgalikda, hodisalar, jarayonlarni yagona axborot asosida tadqiq etishning ilmiy yo’nalishlarini tahlil va sintez qilish natijasi bo’lgan fan-informatikaning vujudga kelishiga boshlang’ich nuqta qo’yildi. Axborot, energiya, vazn, bo’shliq va vaqtni bir butun holda batafsil o’rganish hozirgi vaqtda inson hayotining barcha jabhalarida muhim axamiyatga ega bo’lib qolmoqda. C# (talaffuzi: si sharp) dasturlash tili Microsoft korporatsiyadan obyekt mo‘ljanllangan dasturlash tilidir.U .NET texnologiyasi bilan reliz kelishdi, keyingi ESMA va ISO standartlarini ham oladi. С# tili 1972-yilda Nyu-Djersi shtatining Myurrey-xill shahrida Bell Laboratoriya kompaniyasining tizimli dastur tuzuvchisi Dennis Richie tomonidan yaratilgan. Bu til o‘zini shunchalik yaxshi ko‘rsatdiki, oxir oqibatda unda Unix operatsion tizimlarining 90% yadro kodlari yozildi. (oldin quyi assamberlarda yozilgan). C# ning vujudga kelishidan oldinroq yaratilgan tillardan yetarli darajada foydalanilgan. C# tili dasturlashning zamonaviy davri boshlanishini belgilab berdi. 1960-yillarda dasturlash texnologiyalaridagi struktaraviy dasturlashning paydo bo‘lishiga olib kelib kelgan inqilobiy o‘zgarishlar C# tilining yaratilishiga asosiy imkonyatlarni belgilab berdi. C# tili kuch, elegantik va ma‘nodorlikni o‘zida muvaffiqiyatli birlashtirgan birinchi strukturaviy til bo‘ldi. Uning bo‘lishi mumkin bo‘lgan xatolar ma‘sulyatini tilga emas dastur tuzuvchi zimmasiga yuklaydigan prinsiplar bilan inobatga olgan holda sintaksisdan foydalanishdagi qisqalik va osonlik kabi xususiyatlari tezda ko‘plab tarafdorlarni topdi.
Kompyuter yordamida biror-bir masalani yechish talab qilinsa, uning yechimini formallashtirish, ya'ni algoritmni qandaydir formatdagi amallar ketma-ketligiga keltirish zarur.So'ngra foydalanuvchining kompyuter bilan muloqot qilishi maksimal qulay bo'lishi uchun interfeysni shakllantirish talab qilinadi.Bu masalani yechish loyihalarning eng qiyin qismlaridan hisoblanadi.
Faraz qilaylik, qandaydir omborda material qiymatlarining harakatini hisoblash zarur: talab qilingan kunda nimadan qancha, omborga nechta yetib keldi, ombordan nechta chiqib ketdi, qancha qoldi va boshqalar.
Masalani o’rganib, uni kompyuterda yechish algoritmini qurilib, bo’lajak foydalanuvchining kompyuter bilan muloqot qilish interfeysi ishlab chiqilganidan so’ng uni tushunadigan tilga o'tkazish lozim,ya'ni ma'lum bir ketma-ketliklarni ifodalovchi algoritmik tilda yozilgan mashina programmasini yozish zarur.Interfeysni hisobga olgan holda ishlab chiqilgan aniq masalani yechish uchun har qanday algoritmik til ham mos kelavermaydi.Shu sabali vaziyatdan kelib chiqqan holda ishlanmaga mos keluvchi va ma'lum bir talablarga javob beruvchi tilni tanlash lozim.U nafaqat uning dasturlash qismini,balki bir qancha shartlarga: dasturchiga tez va ishonchli dasturni yaratish imkonini berishi, foydalanish davrida qulay nazoratni ta'minlashi lozim va boshqalar.
Kompyuter tillari oʻz-oʻzidan emas, balki oʻzaro bir-biriga bogʻliqlikda mavjud boʻladi. Har qanday yangi til u yoki bu shaklda oldingi yaratilgan tillarning xossalarini oʻziga meros qilib oladi, yaʼni ketma-ketlik prinsipi amalga oshiriladi. Natijada bitta tilning imkoniyatlari boshqalari tomonidan foydalaniladi (masalan, yangi xususiyatlar mavjud kontekstga birlashtiriladi, tilning eski tuzilishlari esa oʻchirib yuboriladi). Kompyuter tillarining evolyutsiyasi shunday tarzda roʻy beradi va dasturlash mahorati takomillashtiriladi. C# tili yuqoridagilardan istisno emas, u boshqa dasturlash tillarining koʻplab foydali imkoniyatlarini meros qilib oldi va dunyoda eng koʻp qoʻllaniladigan ikkita kompyuter tillari :C, C++, shuningdek Java tili bilan uzviy bogʻliqdir. C# tili 1972-yilda Nyu-Djersi shtatining Myurrey-xill shahrida Bell Laboratories kompaniyasining tizimli dastur tuzuvchisi Dennis Richie tomonidan yaratilgan. Bu til oʻzini shunchalik yaxshi koʻrsatdiki, oxir oqibatda unda Unix operatsion tizimlarining 90 % yadro kodlari yozildi (oldin quyi darajadagi til assemblerda yozilgan). C# ning vujudga kelishidan oldinroq yaratilgan tillardan, (Pascal ulardan eng mashhuri hisoblanadi), yetarli darajada muvaffaqiyatli foydalanilgan, lekin aynan C# tili dasturlashning zamonaviy davri boshlanishini belgilab berdi. 1960-yillarda dasturlash texnologiyalaridagi strukturaviy dasturlashlarning paydo boʻlishiga olib kelgan inqilobiy oʻzgarishlar C# tilini yaratish uchun asosiy imkoniyatlarni belgilab berdi. Strukturaviy dasturlashlarning paydo boʻlishiga qadar katta dasturlarni yozish qiyin boʻlgan, satr kodlari miqdorining oshishi sababli dasturlarning oʻtish joylari chalkash massalariga aylanib ketishiga olib keladi. Strukturaviy tillar dastur tuzuvchi instrumentariysiga shartli operatorlarni, lokal oʻzgaradigan tartiblarni va boshqa mukammallashtirishlarni qoʻshib bu muammoni hal qildi. Shunday tarzda nisbatan katta dasturlarni yozish imkoniyati vujudga keldi. Aynan C# tili kuch, elegantlik va maʼnodorlikni oʻzida muvaffaqiyatli birlashtirgan birinchi strukturaviy til boʻldi. Uning boʻlishi mumkin boʻlgan xatolar masʼuliyatini tilga emas, dastur tuzuvchi zimmasiga yuklaydigan prinsiplar bilan inobatga olgan holda sintaksisdan foydalanishdagi qisqalik va osonlik kabi xususiyatlari tezda koʻplab tarafdorlarini topdi. Bugungi kunda biz mazkur sifatlarni oʻz-oʻzidan anglashiladigan deb hisoblaymiz, lekin C da birinchi marotaba dastur tuzuvchiga zarur boʻlgan ajoyib yangi imkoniyatlar mujassamlashtirilgan. Natijada 1980-yillardan boshlab C strukturaviy dasturlash tillari orasida eng koʻp foydalaniladiganlaridan biri boʻlib qoldi. Biroq dasturlashning rivojlantirish choralariga koʻra bundanda kattaroq dasturlarni qayta ishlash muammosi kelib chiqmoqda. Loyiha kodi maʼlum bir hajmga yetgan zahoti (uning raqamli ahamiyati dastur, dastur tuzuvchi, foydalanilgan instrumentlarga bogʻliq boʻladi, lekin taxminan 5000 satr kodlari nazarda tutilayapti) C-dasturlarini tushunish va kuzatib borishda qiyinchiliklar yuzaga keladi.
C# tili 2000-yilda Microsoft kompaniyasining Anders Heylsberg boshchiligidagi ishchi guruhi tomonidan ko’rib chiqilmoqda. Anders Heylsberg IBM oilasiga mansub komputerlar uchun birinchi kompilyatsiya dasturi dasturlash tillaridan biri Turbo Pascalni yaratgan dasturchi sifatida ko’pchilikka tanishtirildi. C # dasturlash tili C va C ++ ning keyingi avlodi hisoblansa-da, C # da yoziluvchi dasturlarning asosiy konstruktsiyasi Java tilidagi dastur konstruktsiyasiga o’qishga kirish, C # ni dasturlash tillari bilan adashtirmaslik kerak. C # dasturlash tili 2000-yilda ishlab chiqilgan, lekin uning rasmiy 1.0 versiyasi 2002-yilda ishlab chiqilgan. Windowsning .NET platformalari va 1.0 versiyasi ishlangan chiqilganligidir. .NET FrameWork Windows operatsion tizimi (OT) barcha dasturiy ta'minot tillari uchun ochilgan bulgan va OT ning barcha tarkibiy qismlariga dasturlash tili orgali murojaat qilishni ta’minlovchi dasturlash platformasi hisoblanadi. .NET FrameWork barcha dasturlash tillari uchun umumiy bo’lgan bazaviy sinflar va ularni bazalashtirish ta’minlovchi Common Language Runtime (CLR) interpreteridan tashkil topgan. Bunda dasturlash tili boshqariladigan kompilyatsiya amalga oshirildi va qanday qilib dasturiy ta’minot tushirildi, CLR tomonidan ko'rib chiqilgan va huddi Assembler singari OT da ishlash holatiga aniqlandi, ya’ni interpretation of qilinadi. To’g’ri bu jarayon dasturning ishga tushishi va yuklanish jarayonini biroz sekinlashtirdi. Ammo hozirda yaratilayotgan kompyuter texnikasi uchun muammo emas.
C # dasturlash tili Windows ning .NET platformasi bilan ishlashda ishlashga yo'naltirilgan 100% obyektga mo’ljal dasturlash tili hisoblanadi. Yillar davomida barcha texnikalarda bo’lgani kabi C # mukammallashtirib borildi. Quyidagi jadvalda C # ning versiyalari, uning bajarilish yillari va ishlashga mo’ljallangan NET FrameWork versiyalari keltirilgan.