Amaliy matematika va infarmatika

Сэм = Эм х Цпр,
Бу ерда:
Эм – машина ва механизмлар эксплуатациясининг соатларда берилган ҳажми;
Цпр – машина ва механизмлар эксплуатациясининг соат/сўм даги жорий нархлари.
Объектнинг жорий нархлардаги дастлабки баҳосини аниқлашда машина ва механизмлар эксплуатацияси учун сарфланадиган харажатларни қуйидаги асосий техник кўрсаткичлар бўйича бирлаштириб ҳисоблаш тавсия этилади:
- ер кавловчи (бир ковшли, кўп ковшли, ўзи юрар, қадам ташловчи, ротор ва ҳк.);
- юк кўтарувчи (минорали, кўприк, чорпоя, гусеницали, сузувчи кранлар, автоюкловчилар ва ҳк.);
- текисловчи механизмлар (бульдозер, скрепер, автогрейдер ва ҳк.);
- тракторлар (гусеницали, ғилдиракли);
- устун-қозиқ қоқиш техникаси;
- йўл қурилишида ишлатиладиган машина ва механизмлар;
- қувурлар ётқизилишида ишлатиладиган машина ва механизмлар;
- транспорт қурилишида ишлатиладиган машина ва механизмлар;
- пардозлаш ишларида ишлатиладиган машина ва механизмлар;
- бошқа ёрдамчи машина ва механизмлар.
Объектнинг дастлабки баҳосини аниқлашда машина ва механизмлар эксплуатациясининг жорий нархини (маш/соат) бозор коньюктурасини ҳисобга олган мониторинг ёки белгиланган тартибда ҳисоблаш йўли ёрдамида белгилаш тавсия этилади.


1.3. Машина ва механизмлар эксплуатациясининг жорий нархлардаги қиймати
Пудратчи ташкилотларининг (таклиф этилган нарх) танлов савдосида қатнашиш учун, қурилиш баҳосини жорий нархда аниқлашда ва пудратчи ташкилотларни танлов савдоси ўтказмасдан қурилиш баҳосини жорий нархда аниқлашда қурилиш машина ва механизмларини эксплуатация қилишнинг бир машина соат қиймати Ўзбекистон Республикаси давлат архитектура қурилиш Қўмитаси Капитал қурилишда иқтисодий ислоҳотлар ва нархни шакллантириш маркази томонидан ишлаб чиқилган “Қурилиш машина ва механизмларини эксплуатация қилишнинг жарий нархлар ҳисобини аниқлаш” Услубий кўрсатма, ҳамда ШНҚ 4.03.01-04 Қурилиш машина ва механизмларидан фойдаланиш смета ресурс нормалари тўплами асосида аниқланади.
Машина ва механизмлар эксплуатациясининг жорий нархлардаги қиймати қуйидаги формула билан аниқланади: соат/сўм