amaliy mashg‘ulotlar uchun o‘quv materiallari 1-mavzu. Dori va dorivor moddalar texnologiyasi fani Darsning maqsadi

Quyuq ekstrakt (Extractum spissum 1:1) o‘ta qovushqoq, idishdan to‘kilmaydigan, asalsimon, chuziluvchan massa bo‘lib, 25% gacha namlik saqlaydi. Ular 3:1, 4:1, 5:1, 6:1 nisbatlarda tayyorlanadi.
Quruq ekstrakt (Extractum siccum 1:2), quruq poroshok holida bo‘lib, 5% gacha namlik saqlaydi.
Suyuq ekstrakt (Extractum fluidum 1:2) kontsentrlangan ajratmalar bo‘lib, 50% dan ko‘p namlik saqlaydi. Ajratuvchi sifatida har xil quvvatdagi etil spirti ishlatiladi.
Agarda retseptda ekstrakt turi ko‘rsatilmagan bo‘lsa asosan quyuq ekstrakt olinadi.
Rp.: Extracti Belladonnae 0,015
Calcii carbonatis 0,3
Misce fiat pulvis.
Da tales doses N 6.
Signa. Kuniga bitta poroshokdan 3 mahal ichirilsin.
Tayyorlanishi:
a) hovonchaga 1,8 g kaltsiy karbonat solib maydalanadi va uni qogozga olib quyiladi. Qo‘l tarozisida filtr qog‘ozga 0,09 g quyuq belladonna ekstrakti (1:1) tortib olinadi va uni hovoncha dastasi boshchasiga yopishtiriladi. Filtr qog‘ozning orqa tomonidan 20% li etanol tomizilib yoki suv bilan xullanib filtr qog‘oz ajratib olinadi.
Ekstrakt hovonchada 1—2 tomchi spirt bilan eziladi va oldindan maydalab quyilgan kaltsiy karbonat kukunidan 2—3 bo‘lakka solib, toki sochiluvchan bir xil poroshok hosil bo‘lguncha yaxshilab aralashtiriladi. Tayyor poroshok 0,315 g dan 6 ta mumli yoki parafinli kapsulaga qadoqlanib, qogoz xaltachaga solinadi.
Pasporti:
Kalsiy karbonat 1,8 g
0,3 * 6= 1,8
Belladonna quyuq ekstrakti (1:1) -0,09 g
0,015*6=0,09
m_umumiy =1,8 * 0,09=1,89 g
m 1 ta poroshokning og‘irligi 1,89∕6=0,315 g
b) 1,8 g kalsiy karbonat hovonchaga solinib maydalanadi va uni qogozga olib quyiladi. So‘ngra 0,18 g quruq belladonna ekstraktidan (1:2) olib, uni oz-ozdan maydalangan kalsiy karbonat bilan aralashtiriladi. Tayyor bo‘lgan bir xildagi kukun 0,33 g dan mumli yoki parafinli kapsulaga qadoqlanib, qog‘oz xaltachaga solinadi.
Pasporti:
Kalsiy karbonat 1,8
0,3 * 6= 1,8
Belladonna quruq ekstrakti (1:2) - 0,09
0,015 * 6 = 0,09
0,09 * 2 = 0,18
m_umumiy =1,8 * 0,18 = 1,98 g
m = 1 ta poroshokning og‘irligi 1,98 ∕ 6= 0,33 g