amaliy mashg‘ulotlar uchun o‘quv materiallari 1-mavzu. Dori va dorivor moddalar texnologiyasi fani Darsning maqsadi

Suyuqliklar bilan poroshok tayyorlash
Murakkab poroshoklar tarkibiga ayrim hollarda nastoykalar kiradi. Nastoyka deb, o‘simlik va xayvon mahsulotlaridan har xil konsentratsiyali spirt, spirt-efir yordamida olingan ajratmalarga aytiladi. Nastoykalar odatda 1:5 va 1:10 nisbatda tayyorlanib, doriqonalarga tayyor holda keltiriladi. Suyuqliklar poroshok tarkibiga qo‘shib tayyorlanganda, ularning sochiluvchanlik darajasiga ta‘sir etmasligi kerak. Agarda sochiluvchanligi talabga javob bermasa, u holda quyidagi ikki usulning biridan foydalaniladi:
1. Poroshok tarkibidagi nastoykani ta‘sir etuvchi moddasi uchmaydigan bo‘lsa (masalan, belladonna nastoykasi) u holda poroshok qizdirilgan hovonchada tayyorlanadi.
2. Poroshok tarkibidagi nastoykani ta‘sir etuvchi moddasi uchsa (masalan, valeriana nastoykasi), u holda poroshokka indifferent modda (qand, sut qandi) qo‘shib tayyorlanadi. Indifferent modda poroshok tayyor bo‘lguncha qo‘shiladi va qancha olinganligi retsept hamda signaturada ko‘rsatiladi.
Rp.: Tincturae Belladonnae gtt. II
Sacchari 0,3
Misce fiat pulvis
Da tales doses №6
Signa. Bitta poroshokdan kuniga 2 mahal ichilsin.
Pasporti: Belladonna nastoykasi 12 tomchi
qand poroshogi 1,8 g
m_umumiy =1,8g
m 1 ta poroshokning og‘irligi 1,8∕6=0,3 g
Tayyorlanishi: bu retsept buyicha 1,8 g qand kukuni qizdirilgan hovonchada maydalanib, uning ustiga 12 tomchi belladonna nastoykasi tomiziladi va sochiluvchan poroshok hosil bo‘lguncha aralashtiriladi. Tayyor poroshok 0,3 g dan 6 ta mumli qog‘ozga qadoqlanib, qog‘oz xaltachaga solinadi, so‘ng kerakli yorliq yopishtiriladi.


5. Poroshoklarni sifatini tekshirish
1. Retseptning to‘g‘riligi.
2. Dori moddalar miqdori.
3. Tayyorlash texnologiyasi.
4. Poroshokning sochiluvchanligi.
5. Poroshokning bir xilligi.
6. qadoqlanishi.
7. Joylashtirilishi.
8. Jihozlanishi va xokazolar.