Amaliy Mashg’ulot Mavzu: Mexanik to’lqinlar

Amaliy Mashg’ulot 3.

Mavzu: Mexanik to’lqinlar.

1. 
   Ip (tizimcha): bo'ylab chastotasi 4 Hz bo'lgan tebranishlar 8 m/s tezlik bilan tarqalmoqda. To'lqin uzunligi qanday (m).
   

1. 
   Berilgan : Formula : Yechish :
   

/

v = 8 m/s /

2. 
   Kuzatuvchi sirena tovushini tovush chiqqanaan 5 s o'tgach eshitdi. Agar sirena tovushining chastotasi 2 kHz, to'lqin uzunligi 15 cm bo'lsa, u kuzatuvchidan qanday masofada bo'lgan (m)?
   

2. Berilgan : Formula : Yechish :

t = 5 s v = S/t v = 3m/s

/ / = 1.5 * m

S =15 sm

3. 
   Turg'un to'lqinning birinchi va uchinchi tugunlari orasidagi masofa 18 cm. To'lqin uzunligi qanday
   

3. Berilgan : Formula : Yechish :

S = 18 sm /

n = 3-1 = 2 / = 9sm

4. 
   Birinchi va uchinchi tugunlari orasidagi masofa 0,2 m bo'lgan turg'un to'lqin uzunligini toping
   

4. Berilgan : Formula : Yechish :

S = 0.2 m / / = 0.1 m

n = 3-1 = 2

5. 
   Agar tovush manbaidan 1,7 km masofadagi to'siqdan qaytgan aks sado, tovush chiqarilgach 10 s dan so'ng eshitilgan bo'lsa, tovushning shu muhitda tarqalish tezligi qanday (m/s)?
   

5. Berilgan : Formula : Yechish :

S = 1.7 km 2S = v*t v = 2*1.7 km/10s =

t = 10 s v = 2S/t = 0.34 km/s

v - ?

6. 
   Tovush havodan suvga o'tganda, uning to'lqin uzunligi qanday o'zgaradi? Tovusnning havodagi tezligi =330 m/s, suvdagi tezligi =1485 m/s.
   

6. Berilgan : Formula : Yechish :

=330 m/s

=1485 m/s

7. 
   Tovush havodan po'latga o'tganda, to'lqin uzunligi qanday o'zgaradi? Tovusnning havodagi tezligi 340 m/s ga, po'latdagisi esa 5100 m/s ga teng.
   

7. Berilgan : Formula : Yechish :

=340 m/s

=5100 m/s

8. 
   Mergan miltiqdan otilgan o'qning nishonga tekkan tovushini o'q uzilgandan 3 s o'tgach eshitdi. Agar o'qning uchisn tezligi 680 m/s bo'lsa, nishon
   mergandan necha metr masofada joylashgan?
   

8. Berilgan : Formula : Yechish :

v = 680m/s 2S = v*t S = 680*3/2 = 1020 m

t = 3 s S = v*t/2

S - ?

9. 
   Dengiz chuqurligi exolot yordamida aniqlanadi. Agar exolotdan yuborilgan ultratovush impulslari 2 s dan so'ng qaytgan bo’lsa, dengiz chuqurligi qanday (m)? Tovushning suvda tarqalish tezligi 1480 m/s.
   

9. Berilgan : Formula : Yechish :

v = 1480m/s 2S = v*t S = 1480*2/2 = 1480m

t = 2 s S = v*t/2

S - ?

10. 
    Exoiotdan yuborilgan signal 1,6 sekunddan keyin qabul qilingan bo'lsa, dengizning chuqurligi qanday (km)? Tovushning suvdagi tezligi 1500 m/s.
    

10. Berilgan : Formula : Yechish :

v = 1500m/s 2S = v*t S = 1500*1.6/2 =

t = 1.6 s S = v*t/2 = 1200 m

S - ?