Amaliy mashg’ulot №5 Elektr svarka qurilmalarini hisoblash Reja

AMALIY MASHG’ULOT № 5
Elektr svarka qurilmalarini hisoblash
Reja:
16.1 Nazariy qism.
16.2 Mаsаlаlаrni yechish uchun misоllаr.
16.3 Mustаqil yechish uchun misоllаr.


16.1 Nazariy qism

Mamlakatimizda 45 MVAgacha quvvatga ega transformatorlardan ta’minlanadigan 100 t hajmgacha bo‘lgan YOPEPlar ishlatiladi. Xorijiy davlatlarda hajmi 300-400 t gacha pech trasformatorlar quvvati 80-125 MVA bo‘ladigan YOPEP lar ishlatilmoqda. Mamlakatimizda po‘lat eritish uchun sig‘imi 100-200 tli yoyli elektr pechlar 32 dan 45 MVA quvvatli transformatorlardan iste’mol qiladi. Kelajakda 300 t sig‘imli pechlar yaratish koʻzda tutilmoqda.

Pechning va pech transformatorlarining quvvati oshirilganda 1 t metallni eritish uchun sarf bo‘ladigan elektr energiya sezilarli darajada kamayadi, bu esa pech qurilmalarini yiriklashtirishga intilish omillari samaradorli boʻlishini belgilaydi.
Oʻzgaruvchan tokda ishlovchi YPEPning kamchiliklari:

1. Metall kuyindisi yuqori, grafitli elektrodlarning sarfi katta (10-16 kg 1 t. suyuq po‘latga), elektrodlardan uglerodlanishi sababli eritishda kam uglerodlash murakab.

2. Eritishda shovqin darajasi 90 db gacha yetadi.
3. CHang toʻzon ajralish juda yuqori, bu katta quvvatli ventilyatorlar va chang tozalagich qurilmalar oʻrnatilishini talab qiladi.
4. Uglerodlar singanida metallning tez uglerodlanishi sodir bo‘ladi, bu po‘latni kimyoviy xosasini buzilishiga olib keladi.
5. Keskin o‘zgaruvchan elektr yuklamaning nosimmetriklik tasnifi, bu elektr tarmog‘ida kuchlanishni katta nosimmetrik tebranishlariga olib keladi.
6. Pechlar yuqori garmonikani tashkil qiluvchimanbalar hisoblanadi.
7. Elektr energiya sarfi yuqori.
16.1-jadval

Pech turi	Transformatorning nominal quvvati, kVA	Transformator birlamchi chulg‘am kuchlanishi, kV	Ikkilamchi chulg‘amning o‘zgarish oralig‘i, V	Transformator ikkilamchi chulg‘amining toki, kA	Elektr energiyaning solishtirma sarfi, kVt·s/t
DS–0.5	400	6.1	213–110	1.085	650
DSP–1.5	1000	6.1	225–118	2.57	550
DSP–3	1800	6.1	242–122.5	2.25	525
DSP–6	2800	6.1	257–197.5	6.3	–
DSP–12	5000	6.1	278–202	10.4	500
DSP–20	9000	6.1	318–116	16.35	470
DSP–25	1600	35	384–148	24–10	–
DSV–40	1500	35	386–126	23.5	–
DSP–50	20000–29150	35	486–152	27.7–34.6	460–440
DSP–80A	32000	35	478–161	38.8	420
DSP–100	45000	35	591.5–164.1	43.9	–
DSP–200	45000	35	–	–	400

16.2 Mаsаlаlаrni yechish uchun misоllаr


4.7 - misol.
Dastlabki ma’lumotlar:
1. Pechning sig‘imi G = 150 t.
2. Erish davrining davomiyligi τ_p,t= 2,7 s.
3. Solishtirma elektr energiya miqdori (me`yori) W= 410 kVt·soat/tonna.
4. Quvvat koeffitsiyenti cosφ_e= 0,75
Aniqlang:
1. Pechning: yuklanish imkoniyati
2. Elektr pech transformatorining, quvvati.
3. Eritish davrining o‘rtacha quvvati.
4. Pech transformatorining to’la quvvati.
5. Dastlabki ikkilamchi kuchlanish va tok.
6. Transformatorning dastlabki induktiv qashiligi va induksiyasi.


Yechish:

1. Eritish davridagi energetik muvozanat asosida elektr pech transformator quvvatini tanlash bajariladi.

bu yerda, - kerakli yuklangan mahsulotning massasi, metall erishi hisobiga uning hajmi kamayadi. Shu uchun ham, pechga mahsulot solingan vaqtda uni 5% ga oʻta yuklanadi.
1. Eritishga kerakli oldindan ma’lum bo‘lgan elektr energiya sarfi W_el va texnik talablarga binoan pechda davomli tok ostida eritilishi qabul qilingan τ_r,t eritish davrida o‘rtacha quvvat aniqlanadi:

2. Eritish davri uchun qabul qilingan foydalanish quvvat koeffitsiyenti K_f (odatda 0,75 ÷ 0,90 chegarada) eritish davri uchun talab qilingan eng ko’p quvvat aniqlanadi:

3. Eritish davriga qabul qilingan o’rtacha quvvat koeffitsiyenti uchun (odatda cosφ = 0,70 ÷ 0,80chegarada) pech transformatorining to’la quvvati aniqlanadi:

4. Hisoblangan to‘la quvvat bo‘yicha elektr pech transformatori quvvatini tanlaymiz. 16.1- jadvaldan kerakli parametrlarini yozib olamiz
S_trn = 45,0 MVA
U₂ = 502 - 164 V
U_k% = 5%
5.Dastlab transformator ikkilamchi maksimal kuchlanishini aniqlaymiz

Ikkilamchi tokka mos ravishda

6. Qisqa tutashuv kuchlanishini bilgan holda U_k, elektr pech transformatorini induktiv qarshiligini aniqlaymiz X_t :

Transformator induktivligi: