Amaliy mashg’ulot №3 Mavzu:. Dо‘ppi tikish texnologiyasi Ishning maqsadi

Uchburchaklar. 
Bu naqshlarni bajarishda teng yonli uchburchaklar 
birlashtiriladi. 
Kvadrat ichida kvadrat 
(61- rasm, 
a). 
Ishni bajarish ketma-ketligi rasmda 
raqamlar bilan ko'rsatilgan. Awal ichki kvadrat tikib olinadi. So'ngra uning yon 
tomonlariga 4 ta uchburchak 
 rasm. 
Hosil bo'lgan kvadratning atroflarini qirqib to'g'rilanadi, so'ngra keyingi 
uchburchak tikiladi va hokazo. O'z navbatida uchburchak ikkita uchburchakdan ham 
iborat bo'lishi mumkin. 
Naqsh yanada ifodaliroq ko'rinishi uchun kvadratlarni och va to'q ranglar bilan 
almashtirib bajarish kerak. 
 Tegirmon 
( - rasm, 
b). 
Buning uchun avval ikkita uchbur-chakdan diagonali 
bo'yicha birlashtirilgan 4 ta kvadratni tayyorlab olinadi. So'ngra bu kvadratlarning 
ikkitadan, keyin hammasi birlashtiriladi. Bunda ranglar kontrastligiga e'tibor berish 
zarur. 
Yulduzcha 
(- rasm, 
a, b, d). 
Ishni bajarish ketma-ketligi rasmda raqamlar bilan 
ko'rsatilgan. 
Awal markazdagi kvadratni tayyorlab olinadi. Bu kvadrat yaxlit ( - rasm, 
a) 
yoki uchburchaklardan yig'ilgan ( - rasm, 
b) 
bo'lishi mumkin. 

---

So'ngra birinchi va ikkinchi ko'rinishlar bajariladi (62- rasm, 
d 
da yo'g'on chiziq 
bilan ajratib ko'rsatilgan) va markazga birlashtiriladi. So'ngra uchinchi va to'rtinchi 
ko'rinishlar bajariladi va birlashtirilgan to'g'ri to'rtburchakka tikiladi. 
Amerikancha kvadrat. Bu kvadratni bajarishda shablon tariqasida oddiy 
chizg'ichni ishlatish mumkin. Uning kengligi kvadratning hamma tasmalariga mos 
bo'ladi. Tasmalar uzunligini awaldan kesib olish tavsiya qilinmaydi. Ularning 
uzunligini tikib olingandan so'ng aniqlash kerak. 
Birinchi usul 
( - rasm). Ishni bajarish ketma-ketligi rasmda raqamlar bilan 
ko'rsatilgan. 
Asos uchun kvadrat olish kerak. Awal unga 1-tasmani tikiladi, so'ngra 2-, 3-, 4-
tasmalar aylana bo'ylab biriktirib tikiladi. Qiytimlar uzunligi doimiy ravishda 
uzayib boradi. Shunday usul bilan kerakli o'lchamdagi kvadrat hosil qilinadi. Naqsh 
ifodali chiqishi uchun tasmalar rangiga e'tibor berish kerak (63- rasm).
Ikkinchi usul 
(4- rasm). Asos uchun markaziy kvadrat olinadi. Tasma qiytimlari 
qarama-qarshi tomon qilib tikiladi. 
Uchinchi usul 
(5- rasm). Ishni bajarish ketma-ketligi rasmda raqamlar bilan 
ko'rsatilgan. 
Spiral (66- rasm). Ishni bajarish ketma-ketligi rasmda raqamlar bilan ko'rsatilgan. 
Bu usulda bajarish uchun shablon bo'yicha elementlarni bichish shart emas, balki 
turli shakldagi mayda gazlama qoldiqlarini ishlatish mumkin. 
Buyumni eng mayda gazlama qoldig'idan boshlash tavsiya qilinadi. Keyin esa 
buyumning kattalashib borishiga qarab gazlamaning katta bo'laklari ishlatiladi. 
Asos uchun markazga ixtiyoriy shakldagi gazlama qoldig'i olinadi. Uning bir 
tomoniga birinchi qiytim tikiladi, ikkinchi 
9