Amaliy mashg’ulot №2

AMALIY MASHG’ULOT №2

Elektr energiyasi hisoblagichlarida elektr energiya hisobini aniqlash

Elektr energiyasidan foydalanish Qoidalarda quyidagi asosiy tushunchalar va atamalardan foydalanilgan:

elektr energiyasini qabul qiluvchi — elektr energiyasini qabul qilib olish va undan foydalanish uchun mo‘ljallangan qurilma yoki uskuna;

energiya qurilmasi — elektr energiyasini ishlab chiqarish, o‘zgartirish, transformatsiya qilish, uzatish, taqsimlash hamda uni energiyaning boshqa turiga aylantirish uchun mo‘ljallangan mashinalar, apparatlar, elektr uzatish liniyalari va yordamchi uskunalar (ular o‘rnatilgan inshootlar va binolar bilan birga);

hisobga olish nuqtasi — elektr bilan ta’minlash sxemasi nuqtasi, unda o‘lchash asbobi (hisob-kitob hisoblagichi, hisobga olish tizimi va shu kabilar) yordamida yoki boshqacha usulda elektr energiyasi sarfi miqdori aniqlanadi;

energiya ta’minoti tashkilotining subabonenti — energiya ta’minoti tashkilotining roziligi bilan abonentning elektr tarmoqlariga bevosita ulangan va abonent bilan elektr energiyasidan foydalanish yuzasidan shartnomaga ega bo‘lgan iste’molchi. Energiya subabonentga berilganda abonent energiya ta’minoti tashkiloti oldida Elektr energiyasidan foydalanish qoidalariga rioya qilish bo‘yicha javobgar hisoblanadi;

hisobga olishni nazorat qilish pribori — nazorat qilish uchun foydalaniladigan hisobga olish pribori, uning ko‘rsatkichlari asosida tarmoqning mazkur nuqtasidagi elektr energiyasi sarfi aniqlanadi;

elektr energiyasi va quvvatini hisobga olish pribori — hisobga olish (shu jumladan aktiv elektr quvvatini hisobga olish) priborlari, shuningdek jamlovchi qurilmalar va hisobga olishning avtomatik tizimlari, ular Elektr qurilmalarini o‘rnatish qoidalariga hamda Yoqilg‘i va energiyani hisobga olish priborlari bilan jihozlash, ulardan foydalanishni tashkil qilish qoidalariga muvofiq o‘rnatiladi;

iste’molchining ulangan quvvati — iste’molchining energiyani ishchi kuchlanishga (bevosita tok qabul qiluvchilarga beriladigan kuchlanishga) aylantiruvchi transformatorlarining va 1000 Volt (V)dan ortiq kuchlanishli elektr dvigatellarining elektr tarmoqlariga ulangan jami quvvati. Iste’molchilarning elektr qurilmalariga energiya transformatorlardan yoki energiya ta’minoti tashkilotining kam voltli tarmoqlaridan berilganda iste’molchining ulangan quvvati uchun foydalanishga ruxsat etilgan quvvat qabul qilinadi, uning miqdori energiya ta’minoti tashkiloti tomonidan belgilanadi hamda elektr energiyasi berish va undan foydalanish shartnomasida ko‘rsatiladi;

avvaldan buyurtma berilgan quvvat — iste’molchining energiya tizimining eng katta yuklamasida qatnashuvchi hisoblangan eng katta quvvati (yuklamasi). Iste’molchining eng katta yuklamasi tegishli hisobga olish asboblari (hisob-kitob hisoblagichlarining yarim soatlik ko‘rsatkichlari bo‘yicha) yoki energiya tizimining eng katta yuklamali soatlarida hisobga olishning avtomatlashtirilgan tizimi ko‘rsatkichlari bilan aniqlanadi;

hisob-kitob davri — elektr energiyasining iste’mol sarfi (hajmi) aniqlanishi, iste’mol qilingan elektr energiyasi uchun iste’molchi va energiya ta’minoti tashkiloti o‘rtasida o‘zaro hisob-kitob qilinishi kerak bo‘lgan vaqt davri (oy). Tomonlar bilan kelishilgan hisob-kitob davri shartnomada ko‘rsatiladi;

oraliq hisob-kitob — hisob-kitob davri mobaynida iste’mol qilingan energiya va quvvat uchun to‘lovchi abonent tomonidan qisman haq to‘lash;

yakuniy hisob-kitob — hisob-kitob davri tugagach iste’mol qilingan energiya va quvvat uchun to‘lovchi abonent bilan hisob-kitob qilish;

to‘lov hujjati — to‘lov talabnomasi, uning asosida energiya ta’minoti tashkilotining hisob-kitob raqamiga pul mablag‘lari o‘tkaziladi, shuningdek bildirishnoma, uning bo‘yicha to‘lov naqd pul bilan amalga oshiriladi;

elektr energiyasi sifati — bu elektr energiyasining taqsimlanish chegarasida energiya ko‘rsatkichlarining standartlashtirish bo‘yicha qonun hujjatlarida yoki energiya ta’minoti shartnomasida belgilangan talablarga muvofiqligidir;

energiya ta’minotining texnologik broni — texnologik jarayonni, ishlab chiqarish siklini tugallash uchun zarur bo‘lgan elektr quvvati yoki energiya sarfi (hajmi);

energiya ta’minoti bo‘yicha avariya broni — mulkchilikning barcha shakllaridagi xo‘jalik yurituvchi subyektni qisman yoki to‘liq to‘xtatishda uskunalarni saqlash, insonlar hayotining xavfsizligini ta’minlash, avariya va qo‘riqlash yoritgichlari, shamollatish, suv haydash, suv ta’minoti, isitish, yong‘in xavfsizligi vositalari uchun zarur bo‘lgan eng kam miqdordagi elektr quvvati yoki energiya sarfi;

rejali uzib qo‘yish — energiya ta’minoti tashkilotining energiya qurilmalarini rejali — ehtiyotan ta’mirlash jadvali bo‘yicha ta’mirlash yoki profilaktika qilish davrida abonentlar bilan oldindan kelishilgan va ularni (kamida 3 sutka oldin) ogohlantirgan holda iste’molchiga energiya berishni to‘liq yoki qisman to‘xtatish, agar shartnomada boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo‘lsa;

blok-stansiyalar — energiya tizimining elektr tarmog‘iga bevosita yoki abonentlar tarmog‘i orqali ulangan hamda yagona operativ-dispetcherlik boshqaruvi bo‘yicha ishlaydigan sanoat va idoraviy iste’molchilarning elektr stansiyalari