Amaliy mashg’ulot №1. Mavzu: Detal tuzilishining texnologikligi va uning miqdoriy ko‘rsatgichlari

Amaliy mashg’ulot №1.

Mavzu: Detal tuzilishining texnologikligi va uning miqdoriy ko‘rsatgichlari

Texnologiklikka taxlil mehnat sig‘imi va metall sarfini kamaytirish imkoniyatlarini aniqlash, ishlov berishda ish unumdorligini yuqori bo‘lgan usullardan foydalanish, detalni ishchi vazifasiga salbiy ta’sir ko‘rsatmaydigan holda detal tayyorlash, tannarxni kamaytirish usullarini topishdan iborat. Berilgan detalning ishlov beriladigan yuzalari alfabit bo‘yicha bosh xarflar bilan belgilab chiqiladi.
Berilgan o‘ng yarim mufta detalining asosiy yuzalari markaziy teshikda joylashgan Ye hamda J yuza hisoblanadi. Yig‘ma birikmada Ye yuzaga podshipnik, J yuzaga ishchi valning pog‘onasi biriktiriladi. Bu yuzalarning yuza tozaligi R_a bo‘yicha 1.25 mkm ni tashkil etaganligi sababli ushbu yuza tozaligini hosil qilish uchun mexanik ishlov berish jarayonida jilvirlash operasiyasini bajarish talab etiladi.
Yig‘ma birikmada detalimizning A tores yuzasi ajrabuvchi halqa, B yuzasi yulduzcha, G yuzasi tishlar orqali oboyma detallari bilan birikma hlsil qilganligi sababli ushbu yuzalarning yuza tozaligi R_a bo‘yicha 2.5 mkm ni tashkil etadi. Bu yuza tozaligiga erishish uchun mexanik ishlov berish jarayonida qora va toza tokarlik ishlov berish operasiyalarini bajarish talab etiladi.
“O‘ng yarim mufta” detalining qolgan yuzalari yordamchi yuzalar hisoblanib, ish jarayonida muxim axamiyat kasb etmaganligi sababli, detal zagotovkasidan qo‘yim miqdorini olib tashlash orqali yuza tozaligi R_z bo‘yicha 40 mkm bilan kifoyalanadi.
Ishlab chiqarish ob’yekti bo‘lgan mahsulot konstruksiyasini texnologikligi quyidagi nuqtai nazarlar bo‘yicha taxlil qilinadi. Qo‘llaniladigan materialning ko‘rinishi va turi xom–ashyoni ko‘rinishi va tayyorlash uslublari.
Yulduzcha detalning ishchi chizmasini taxlil qilish shuni ko‘rsatadiki detalni ishchi vazifasini o‘zgartirmagan holda uni tuzilishi elementlarini qisqartirish imkoniyati yo‘q. Detal tuzilishi xom – ashyo olishni rasional usullaridan foydalanish imkoniyatini beradi. Ishlov berishda qiyinchilik tug‘diradigan va maqsadga muqofiq bo‘lmagan yuzalar G yuzada ochiladigan z = 66 m = 1 o‘lchamdagi tishlarga, B yuzada ochiladigan 8x25x4 o‘lchamdagi shponka ariqchasiga hamda markaziy teshikda joylashgan J yuzada ochiladigan 8x44x3.5 o‘lchamli shlisa ariqchalariga mexanik ishlov berishda maxsus dastgoh moslamalari talab etiladi. Zagotovka tuzilishi va mustaxkamligi va uni unumdorligini yuqori bo‘lgan ishlov berish usullaridan foydalanishni chegaralanmaydi.
Detal konstrusiyasini texnologikligi – konstrusiyasini shunday xossalari yig‘indisiki bunda bir xil sifat ko‘rsatkichlariga ega bo‘lgan bir xil sharoitda tayyorlangan va ekspluatasiya qilinadigan o‘xshash konstruksiyasiga ega bo‘lgan maxsulotga nisbatan yanada samarador texnologiyalar bilan ishlov berish ta’mirlash va texnik xizmat ko‘rsatish imkoniyatini beradi.
Bajarilgan taxlil quyidagi koeffisentlarni aniqlashga imkon beradi.

1. 
   Konstruktiv elementlarni unifikasiyasini koeffisenti.
   

(1)
bu yerda:
Q_y.e va Q_e unifikasiyalangan konstruktiv elementlar soni va detalni hamma elementlar soni

2. 
   Materiallardan foydalanish koeffisenti.
   

K_m.f = (2)
bu yerda:
q – detal og‘irligi, q = 0.75 kg
Q – zagotovka og‘irligi, Q = 0.9 kg
K_m.f =

3. 
   Ishlov berish aniqligi koeffisenti.
   

(3)
bu yerda:

4. 
   Yuzalar g‘adir–budurlik koeffisenti.
   

(4)
bu yerda:


Bajarilgan taxlil yig‘uv birikmaning berilgan detalni to‘g‘ri loyixalashga imkon beradi.