Amaliy mashg’ulot 1 Mavzu: Dasturlash tillarida ma’lumotlarning standart turlari. Funksiyalarni amalga oshirish. Nazariy qism

616-21 Gurux Talabasi Usmonaliyev Bobomurod


AMALIY MASHG’ULOT - 1
Mavzu: Dasturlash tillarida ma’lumotlarning standart turlari. Funksiyalarni amalga oshirish.


Nazariy qism
C++ dasturlash tilida har bir o'zgaruvchi yoki o'zgarmasni tipi ya'ni ma'lumot tipi bilan yoziladi.
Ma'lumotlar turi o'zgaruvchini saqlaydigan ma'lumot hajmi va turini belgilaydi:

Type	Typical Bit Width	Typical Range
char	1byte	-127 dan 127 yoki 0 dan 255
unsigned char	1byte	0 dan 255
signed char	1byte	-127 dan 127
int	4bytes	-2147483648 dan 2147483647
unsigned int	4bytes	0 dan 4294967295
signed int	4bytes	-2147483648 dan 2147483647
short int	2bytes	-32768 dan 32767
unsigned short int	2bytes	0 dan 65,535
signed short int	2bytes	-32768 dan 32767
long int	8bytes	-2,147,483,648 dan 2,147,483,647
signed long int	8bytes	same as long int
unsigned long int	8bytes	0 dan 4,294,967,295
long long int	8bytes	-(2^63) dan (2^63)-1
unsigned long long int	8bytes	0 dan 18,446,744,073,709,551,615
float	4bytes
double	8bytes
long double	12bytes

Ma’lumotlar toifalari
Amallar odatda unar ya’ni bitta operandga qo’llaniladigan amallarga va binar ya’ni ikki operandga qo’llaniladigan amallarga ajratiladi.
Binar amallar additiv ya’ni qo’shuv [+] va ayirish [–] amallariga, hamda multiplikativ ya’ni ko’paytirish [*], bo’lish [/] va modul olish[%] amallariga ajratiladi. Additiv amallarining ustuvorligi multiplikativ amallarining ustuvorligidan pastroqdir. Butun sonni butun songa bo’lganda natija butun songacha yaxlitlanadi. Masalan, 10/3=3, (-10)/3=-3, 10/(-3) =-3.


AMALIY QISM:


//Har bir talabaga ajratilgan amaliy topshiriq bajariladi. Tayyorlangan dasturiy vosita skrinshotlari joylashtiriladi.


1-topshiriq
Dastur kodi:
#include

using namespace std;

int main()

{
int n;
cout<<"Massiv elementlari sonini kiriting: ";
cin>>n;
int a[n];
cout<<"Massiv elementlarini kiriting: ";
for(int i=0; i{ cin>>a[i];}
for (int i=n-1; i>1; i--)
{ for(int j=0; j{ if(a[j]>a[j+1])
{swap(a[j],a[j+1]);}
}}
for(int i=0; i{cout<return 0;
}


Dastur natijasi:



2-Topshiriq:
3-Topshiriq:
Dastur natijasi:



4-Topshiriq:
Dastur natijasi:

5-Topshiriq:
Dastur natijasi:



XULOSA
//Amaliy mashg’ulot bo’yicha umumiy xulosalar yoziladi, bajarilgan ishlar tahlil qilinadi.
Men bu Amaliy mashg’ulotlarni qlish davomi ancha bilimga ega boldi
Kop metotlarni organdim va bu dasturlarni qlish davomida yangi dasturlar bilan tanishdim.

AMALIY MASHG’ULOT- 3
Mavzu: Saralash usullari va ularning qo‘llanilishi. Saralashning yaxshilangan usullari va ularning qo’llanilishi.

Pufakchali usuli bilan saralash algoritmi.

Bunday usul karta o‘yinida keng qo‘llaniladi. Elementlar (kartalar) hayolan “tayyor” a(1),...,a(i-1) va boshlang‘ich ketma-ketliklarga bo‘linadi. Har bir qadamda (i=2 dan boshlanib, har bir qadamda bir birlikka oshirib boriladi) boshlang‘ich ketma-ketlikdan i-chi element ajratib olinib tayyor ketma-ketlikning kerakli joyiga qo‘yiladi.
Tanlash orqali saralash algoritmi

Mazkur usul quyidagi tamoyillarga asoslangan:

1. 
   Eng kichik kalitga ega element tanlanadi.
   
2. 
   Ushbu element a₀ birinchi element bilan o‘rin almashinadi.
   
3. 
   Keyin mazkur jarayon qolgan n-1, n-2 elementlar bilan takrorlanib, to bitta eng “katta” element qolguncha davom ettiriladi.
   

Saralashning quyidagicha usullari bor:

1. 
   qat’iy (to‘g‘ridan-to‘g‘ri) usullar;
   
2. 
   yaxshilangan usullar.
   

Qat’iy usullarning afzalliklarini ko‘rib chiqaylik:

3. 
   Bilamizki, dasturlarning o‘zlari ham xotirada joy egallaydi. To‘g‘ridan- to‘g‘ri saralash usullarining dasturlari qisqa bo‘lib, ular tushunishga oson.
   
4. 
   To‘g‘ridan-to‘g‘ri saralash usullari orqali saralash tamoyillarining asosiy xususiyatlarini tushuntirish qulay.
   
5. 
   Murakkablashtirilgan usullarda uncha ko‘p amallarni bajarish talab qilinmasada, ushbu amallarning o‘zlari ham ancha murakkabdir. Garchi yetarlicha katta n larda ulardan foydalanish tavsiya etilmasada, kichik n larda mazkur usullar tezroq ishlaydi.
   

Shu joyni o‘zida qat’iy usullarni ishlash tamoyillariga ko‘ra 3 ta toifaga bo‘lish mumkin:

1. 
   To‘g‘ridan-to‘g‘ri qo‘shish usuli (by insertion);
   
2. 
   To‘g‘ridan-to‘g‘ri tanlash usuli (by selection);
   
3. 
   To‘g‘ridan-to‘g‘ri almashtirish usuli (by exchange).